लोकसेवा तयारी बारे:- केही उपयोगी सुझाबहरु ?

काठमाडाै । लोक सेवा आयोग अन्तिम गन्तव्य भन्दा पनि एउटा प्रकिया हो । लोक सेवा आयोगको परिक्षा उत्तिर्ण गरेर निजामति सेवामा प्रवेश गर्न सकिन्छ र देश र समाजको सेवा गर्ने एउटा सुनौलो अवसर हो । लोक सेवा परीक्षामा कुनै पनि विश्वव्यापी शूत्र हुदैन । आफ्नो तरिका हुन्छ र आफुलाई सहज हुने ढङ्गले नै लोक सेवा परिक्षाको तयारी गर्न सकिन्छ ।
केही उपयोगी सुझाबहरु,
लोक सेवा आयोगमा विभिन्न विषय बस्तुहरुमा प्रश्नहरु सोधिने गरिन्छ । धेरै wide coverage हुन्छ प्रश्नहरुको । त्यसैले गर्दा परिक्षार्थीहरुले सुरुमा चाहि contain familiarization भनिन्छ । contain familiarization भनेको त्यो विषयमा कस्तो खालको ज्ञान लिने,एउटा अवधारणाको स्पष्टता हुन आवश्यक छ । लोक सेवा आयोगले बिगतको समयदेखि प्रश्नहरु बनाउँदा र प्रश्नहरु सोध्दा खेरी डाटा सम्झने भन्दा पनि अवधारणाको स्पष्टता हुनु आवश्यक छ ।

दोश्रो समय व्यवस्थापन लोक सेवाको लिखित परीक्षा लेख्दा होस् वा तयारी गर्दा होस् समय व्यवस्थापन अत्यन्त महत्वपूर्ण छ । कसैलाई बिहान पढ्दा सहज हुन्छ, कसैलाई दिउँसो पढ्दा, कसैलाई राति पढ्दा सहज हुन्छ । एउटा समय तालिका बनाएर त्यस विषयलाई ध्यान दिएर पढ्नुपर्ने हुन्छ ।

यस्तै समकालीन विषयबस्तु एकदमै महत्वपूर्ण छ । समकालिन विषयबस्तुमा आफू बस्ने समाज र देशमा भईरहेका घटनाहरुको जानकारी हुन जरुरी छ । लोक सेवा आयोगको तयारी गर्दै हुनुहुन्छ भने शुरुवाती दिनमा हुनुहुन्छ भने एउटा डायरी बनाउनुहोस र त्यस डायरीमा दैनिक घटेका घटनाहरु र समाजमा देखिएका राजनीतिक मुद्धा,आर्थिक मुद्धा र देश तथा विदेशमा भएका महत्वपूण लाग्ने मुद्धाहरु टिप्नुहोस् । पछिको दिनमा तपाईलाई परिक्षाको बेला त्यसलाई संशोधन डायरीको रुपमा लिनसक्नु हुन्छ ।

लोक सेवा आयोगको परीक्षा बिशेष गरेर प्रश्नहरु विश्लेषणात्मक प्रश्नहरु सोधिने गरिन्छ । त्यसैले तयारी गर्दा फेरी कनै पनि विषयलाई बिभिन्न आयामबाट हेनुपर्ने महत्वपूर्ण हुन्छ । अन्तरवार्तासम्म तयारी गर्दा  एउटा कुनै पनि विषयलाई चार वटा आयाममा र्हेन सक्नुपर्दछ, राजनीतिक, सामाजिकका अलवा आर्थिक र वातावरणीय आयामबाट ।

भाषा– लोक सेवा आयोगको परीक्षा दिँदा विभिन्न स्थानिक पृष्ठभूमिबाट आएका हुन्छौ । विभिन्न भाषाबाट आएका हुन्छौ, कोही नेपाली मध्यमबाट आएका र कोही अङ्गगे्रजी मध्यमबाट आएका हुन्छौ । भाषा धेरै गाह्रो हुदैन किनकि यो सब हाम्रो बुझाइमा भर पर्छ र लेख्दा खेरी जुन विषयमा दखल छ त्यही भाषा प्रयोग गर्दा राम्रो हुन्छ । अहिले त मिक्स भाषा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । दुबै भाषा प्रयोग गर्न सकिन्छ । भाषा भनेको माध्यमिक पक्ष हो र केही केही यस्तो श्रोत सामाग्री हुन्छन् जसलाई अनिवार्य रुपमा आफुसँगै राख्नु पर्ने हुन्छ र अध्ययन गर्दा खेरी सधै सँगै राख्नुपर्छ । महत्वपूण नेपालको संविधान आद्यवद्यिक योजनाहरु ऐन नियम वा नियमावलीहरु हेरिरहनु पर्ने हुन्छ । इन्टरनेटको प्रयोग गरेर हामीले विभिन्न मन्त्रालयहरुको सूचना र नियमहरु लिन सक्छौं ।

कुनै पनि विषय पढ्दा त्यसलाई इन्टरलिंक गरेर पढनु पर्छ । उदाहरणका लागि : नागरिक चेतना भन्ने विषय छ । यो पढ्दै गर्दा खेरी सूचनाको हक सम्बधित जानकारी लिनु पर्छ । त्यसैगरी योजनामा नागरिक चेतनाको कस्तो खालको प्लेटफर्म दिएको छ र कसरी लिंक गर्न सकिन्छ भनेर तयारी गर्नु उचित हुन्छ ।

नौ किलो चरेससहित तीन जना पक्राउ

कैलाली- कैलालीको धनगढीबाट सशस्त्र प्रहरीले नौ किलोग्राम चरेससहित तीन जनालाई पक्राउ गरेको छ।

पक्राउ पर्नेमा रोल्पा जिल्लाको थवाङ्ग गाँउपालिका–५ बस्ने ४४ वर्षीय कुमार पुन, दाङ जिल्लाको लालमोटिया गाँउपालिका–१ बस्ने ३९ वर्षीया पुनम पुन र ४१ वर्षीया दिलमाया पुन रहेका सशस्त्र प्रहरीका डीएसपी एवम् सहायक प्रवक्ता शैलेन्द्र थापाले जानकारी दिए।

धनगढी उपमहानगरपालिका १४ एचगाँउ स्याउले घाटस्थित सीमा ईलाकाबाट सशस्त्र प्रहरी बल नेपाल बीओपी फुलवारीले उनीहरुलाई पक्राउ गरेको हो।

नेपालबाट भारततर्फ जाँदै गरेका उनीहरुलाई सशस्त्र प्रहरीले शंका लागि जाँज गर्दा उनीहरुको साथमा ९ किलो चरेस फेला परेको थियो। उनीहरुलाई बरामद चरेससहित आवश्यक कारबाहीको लागि जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनगढीमा बुझाएको डीएसपी थापाले बताए।

सम्पर्कविहीन ९ कर्मचारीलाई ७ दिन भित्र हाजिर हुन निर्देशन (सूचनासहित)

काठमाडौँ । प्रहरी प्रधान कार्यालयले सम्पर्कविहीन भएका कर्मचारीलाई हाजिर हुन निर्देशन दिएको छ ।

प्रहरी हेडक्वाटरले आज सार्वजनिक सूचना जारी गर्दै पछिल्लो समयमा सम्पर्कविहीन रहेका ९ जना प्रहरी कर्मचारीलाई तत्काल हाजिर हुन निर्देशन दिएको हो ।

गत कात्तिकदेखि जानकारीबिना हाजिर नभएका ९ जनाका नाममा सूचना जारी गर्दै प्रहरी प्रधान कार्यालयले ७ दिनभित्र सम्पर्कमा रहन जारी सूचनामा उल्लेख छ । नेपाल प्रहरीले जनाएको छ ।

हेर्नुस् सूचना:

३३.५७ अंकले बढ्यो नेप्से

काठमाडौं । नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)मा आज बुधबार दोहोरो अंकले बढेको छ ।  आज पनि नेप्से ३३.५७ अंकले बढेर दुई हजार ८० दशमलव ३८ विन्दुमा बन्द भएको हो ।  त्यसैगरी, यस दिन सेन्सेटिभ इण्डेक्स ४.८० अंक बढेको छ भने फ्लोट इण्डेक्स २.३४ अंक र सेन्सेटिभ फ्लोट इण्डेक्स १.४६ अंक बढेको छ।

त्यस्तै, आज नेप्सेमा एक अर्ब ८० करोड ३२ लाख बराबरको कारोबार भएको छ । आज कारोबार भएका कम्पनीमध्ये १६५ वटा कम्पनीको शेयरमूल्य बढेको छ भने ४९ कम्पनीको शेयरमूल्य घटेको छ । ३ कम्पनीको शेयरमूल्य स्थिर रहेको छ । 

निरन्तर पाँच कारोबार दिन ओरालो लागेको नेप्से बुधबार भने बढेर बन्द भएको छ। पछिल्लो पाँच कारोबार दिनमा नेप्से परिसूचक १३५.८२ अंक घटेको थियो।

यस दिन २६९ स्टकको ३९ हजार ९९६ पटकको कारोबारमा १ अर्ब ८० करोड ३२ लाख ८२ हजार रुपैयाँ बराबरको ४७ लाख ७९ हजार कित्ता शेयर खरिदबिक्री भएको छ।

कारोबार रकमका आधारमा यस दिन हिमालयन डिष्टिलरी शीर्ष स्थानमा रहेको छ। सो कम्पनीको यस दिन १३ करोड रुपैयाँभन्दा बढीको शेयर खरिदबिक्री भएको छ। त्यसैगरी, यस दिन जीवन विकास लघुवित्त, ग्लोबल आईएमई बैंक र एनआईसी एशिय बैंकको साढे ४ करोडभन्दा बढीको शेयर कारोबार भएको छ।

यस दिन ३ स्टकको शेयर ९ प्रतिशतभन्दा बढी बढेको छ। यस दिन लिबर्टी इनर्जीको शेयरमूल्य सर्वाधिक ९.८० प्रतिशत बढेको छ। त्यसैगरी, यस दिन छ्याङ्दी हाइड्रोपावर र दोर्दी खोला जलविद्युत कम्पनीको शेयरमूल्य ९ प्रतिशतभन्दा बढी बढेको छ। यस दिन पिपुल्स पावरको शेयरमूल्य ८.४० प्रतिशत बढेको छ।

यस दिन आदर्श लघुवित्तको शेयर नकारात्मक सर्किट लेभलमा कारोबार भएको छ। यस दिन सो लघुवित्तको शेयरमूल्य २१३ रुपैयाँ घटेर १ हजार ९१७ रुपैयाँमा अन्तिम कारोबार भएको छ। त्यस्तै, यस दिन खप्तड लघुवित्तको शेयरमूल्य करिब ८ प्रतिशत घटेको छ।

१३ उपसमूहमध्ये यस दिन ३ उपसमूहको परिसूचक घटेको छ भने बाँकी १० उपसमूहको परिसूचक बढेको छ। यस दिन जलविद्युत उपसमूहको परिसूचक सर्वाधिक ३.८५ प्रतिशत बढेको छ। त्यस्तै, यस दिन होटल तथा पर्यटन उपसमूहको परिसूचक ३ प्रतिशतभन्दा बढी बढेको छ भने विकास बैंक, वित्त, लगानी र निर्जीवन बीमा उपसमूहको परिसूचक २ प्रतिशतभन्दा बढी बढेको छ। यस दिन लघुवित्त उपसमूहको परिसूचक सर्वाधिक १.३८ प्रतिशत घटेको छ

८ खर्ब २५ अर्ब नाघ्यो व्यापार घाटा

काठमाडौं– चालू आर्थिक वर्ष २०७९/८० को अर्धवार्षिक समीक्षा अवधिमा नेपालको कुल व्यापार घाटा ८ खर्ब २५ अर्ब ७३ करोड नाघेको भन्सार विभागले तथ्यांक सार्वजनिक गरेको छ।

बुधबार विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्यांअनुसार माघ मसान्तसम्म नेपालले कुल १० खर्ब १२ अर्ब ५९ करोड ७६ लाख बराबरको वैदेशिक व्यापार गरेको छ। यसमध्ये ९ खर्ब १९ अर्ब १६ करोड ५३ लाख बराबरको वस्तु तथा सेवा आयात हुँदा ९३ अर्ब ४३ करोड २३ लाख बराबरको मात्रै निर्यात भएको छ।

यो अवधिमा नेपालले गरेको कुल वैदेशिक व्यापारमा आयातको हिस्सा ९०.७७ प्रतिशत र निर्यातको हिस्सा ९.२३ प्रतिशत छ। गत माघ मसान्तसम्म भएको वैदेशिक व्यापारबाट २ खर्ब १२ अर्ब १२ करोड ७४ लाख बराबर भन्सार राजस्व उठेको विभागको तथ्यांकबाट देखिन्छ।

गत आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को अर्धवार्षिक समीक्षा अवधिमा नेपालले गरेको कुल वैदेशिक व्यापारको तुलनामा यसवर्षको सोही अवधिमा गरेको व्यापार २०.८४ प्रतिशतले घटेको छ।

त्यस्तै, गत वर्षको तुलनामा आयात १९.९० प्रतिशतले घटेको छ भने निर्यात २९ प्रतिशतले घटेको विभागले जनाएको छ। सबैभन्दा ठूलो व्यापार साझेदार भारतबाट माघ मसान्तसम्म नेपालले ५ खर्ब ७० अर्ब ९६ करोड ९७ लाख बराबरको सामान आयात गरेको छ।

यही अवधिमा नेपालबाट भारतमा भएको निर्यात भने ६६ अर्ब २२ करोड ६५ लाख बराबर मात्रै छ। ६ महिने अवधिमा चीनबाट १ खर्ब २५ अर्ब ५ करोड २४ लाख बराबरको आयात गरेको छ भने ४२ करोड २६ लाख बराबरको मात्रै निर्यात गरेको छ।

यो अवधिमा नेपालले वैदेशिक व्यापार गरेको तेस्रो ठूलो मुलुक इन्डोनेसिया हो। इन्डोनेसियाबाट ५७ अर्ब ९ करोड ६९ लाख बराबरको आयात हुँदा १० करोड ३६ लाख बराबर मात्रै निर्यात भएको छ। त्यस्तै, संयुक्त अरब इमिरेट्सबाट २० अर्ब २६ करोड २५ लाख बराबरको सामान आयात हुँदा २५ करोड ८९ लाख बराबरको निर्यात भएको छ। 

अर्जेन्टिनासँग १८ अर्ब ५६ करोड ६० बराबरको आयात र १० लाख २० हजार बराबरको निर्यात कारोबार भएको भन्सार विभागको तथ्यांकमा उल्लेख छ।

तथ्यांकअनुसार माघ मसान्तसम्म नेपालले ९ खर्ब १९ अर्ब १६ करोड ५३ लाख बराबरको वस्तु तथा सेवा आयात गरेको छ भने ९३ अर्ब ४३ करोड २३ लाख बराबरको मात्रै निर्यात भएको छ।

चालू आर्थिक वर्षको माघ मसान्तसम्म नेपालले सबैभन्दा धेरै पेट्रोलियम पदार्थ आयात गरेको छ। विभागका अनुसार ६ महिनामा ८४ अर्ब ६१ करोड ६४ लाख बराबरको डिजेल, ३८ अर्ब ७३ करोड ३३ लाख बराबरको पेट्रोल र ३३ अर्ब ३४ करोड बराबरको एलपी ग्यास आयात भएको छ। यही अवधिमा नेपालले २६ अर्ब ४२ करोड ४२ लाख बराबरको अप्रशोधित सोयाबिन तेल आयात गरेको छ।

त्यसैगरी २३ अर्ब ६६ करोड बराबरको फलाम, १८ अर्ब ४५ करोड ३५ लाख बराबरका सुनजन्य वस्तु, १७ अर्ब ७६ करोड बराबरको अप्रशोधित पाम आयल र १४ अर्ब ७६ करोड ८३ लाख बराबरको स्मार्टफोन आयात भएको छ।

६ महिने अवधिमा नेपालबाट सबैभन्दा धेरै पाम आयल निर्यात भएको छ। यो अवधिमा १३ अर्ब ९२ करोड ६७ लाख बराबरको पाम तेल निर्यात भएको देखिएको हो। त्यस्तै, सोयाबिन तेल ८  अर्ब २७ करोड ७५ लाख बराबरको निर्यात भएको छ।

विभागको तथ्यांकअनुसार ४ अर्ब ८९ करोड ७३ बराबरको अलैंची र २ अर्ब ५८ करोड ३४ लाख बराबरको चिया निर्यात भएको छ।

वैदेशिक व्यापार गर्ने सबैभन्दा ठूलो नाका वीरगञ्ज भन्सार हो। वीरगञ्ज भन्सारबाट ६ महिने अवधिमा ३ अर्ब ४३ करोड ६३ लाख ४३ हजार बराबरको सामान आयात भएको छ भने २३ अर्ब २८ करोड ४० लाख बराबरको निर्यात भएको छ। नेपालले यो अवधिमा गरेको कुल वैदेशिक व्यापारमा वीरगञ्जबाट मात्र ३७.३९ प्रतिशत आयात भएको छ भने कुल निर्यातको २४.९२ प्रतिशत हिस्सा रहेको छ।

त्यस्तै, भैरहवा भन्सारबाट १ खर्ब ३० अर्ब ५३ करोड ९३ लाख बराबरको आयात र ५ अर्ब ४२ करोड ७० लाख बराबर निर्यात भएको छ। विराटनगर भन्सारबाट १ अर्ब ६ करोड ९० लाख १९ हजार बराबरको आयात हुँदा २५ अर्ब ५३ करोड ८० लाख बराबरको निर्यात भएको विभागको तथ्यांकमा उल्लेख छ।

मन्त्री र सांसदहरूले काठमाडौँमा घरजग्गा खरिद गर्न नपाउने व्यवस्था गर्न माग 

काठमाडौँ । नेपाल मजदुर किसान पार्टीका सांसद प्रेम सुवालले प्रधानमन्त्री, मन्त्री र सांसदहरूले काठमाडौँ उपत्यकामा घरजग्गा खरिद गर्न नपाउने गरी कानुनी व्यवस्था गर्नुपर्ने प्रस्ताव गरेका छन् । 

प्रतिनिधि सभा बैठकमा विशेष समय लिएर बोल्दै सांसद सुवालले देशको सन्तुलित विकास र काठमाडौँ उपत्यकामा आउने विपद् व्यवस्थापनका लागि पनि प्रधानमन्त्री, मन्त्री, सांसदसहित नेपाल सरकारका उच्च अधिकारीहरूले काठमाडौँ उपत्यकामा घरजग्गा खरिद गर्न नपाउने कानुनी व्यवस्था गर्नुपर्ने तर्क अघि सारेका हुन्। 

काठमाडौँ उपत्यकाका विभिन्न ठाउँमा डोजर लगाएर जथाभाबी भत्काउने गरिएकोमा आपत्ति जनाउँदै उनले त्यसले ठुलो विपद् ल्याउनेतर्फ पनि सरकार र सम्बन्धित निकायको गम्भीर ध्यानाकर्षण गराए । 

सांसद सुवालले भने, ‘काठमाडौँ उपत्यका विकास प्राधिकरण अभिलम्ब खारेज गर्न आवश्यक छ । ललितपुरको सुनाकोठी-ठेचो र चापागाउँका पुरानो बस्ती भत्काएर सडक विस्तार गरिएकोमा जनताको विरोध छ । काठमाडौँमा घर भत्काएर सडक चौडा गरिँदैमा सडक जाम हट्ने छैन । पहिरोलगायत विपत्तिबाट सडक अवरोध भएमा काठमाडौँ उपत्यकामा खाद्यान्न आपूर्ति अवरुद्ध हुने र यहाँका जनता भोक भोकै मर्नुपर्ने अवस्था छ । २०७२ सालको जस्तो ठुलो भूकम्प काठमाडौँमा गएमा भाग्ने ठाउँ नभएर यहाँका लाखौँ जनताको मृत्यु हुने अवस्था छ । यसकारण प्रधानमन्त्री, मन्त्री, सांसद र सरकारका उच्च अधिकारीहरूले आ–आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रमा बजार विकास गरी स्थानीय जनतासँगै घर बनाएर बस्नुपर्ने, काठमाडौँ उपत्यकामा घरजग्गा किन्न नपाउने र देशको सन्तुलित विकास गर्ने कानुन बनाउन जरुरी छ ।’

प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई भेट्न एमाले अध्यक्ष ओली बालुवाटारमा

काठमाडौँ । नेकपा (एमाले) का अध्यक्ष केपी शर्मा ओली प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’लाई भेट्न बालुवाटार पुगेका छन्।

राष्ट्रपतिको निर्वाचनका लागि मनोनयन दर्ता गर्न दुई दिन मात्र समय बाँकी रहँदा ओली प्रचण्डलाई भेट्न बालुवाटार पुगेका हुन्।

राष्ट्रपति चयनका लागि फागुन १३ गते उम्मेदवारी दर्ता गर्ने कार्यतालिका रहेको छ।

ओली र प्रचण्डबीच बाक्लो भेटवार्ता भए पनि राष्ट्रपति निर्वाचनमा दुई दल एक ठाउँमा उभिन सकेका छैनन्।

प्रचण्डले एकातर्फ राष्ट्रपतिमा राष्ट्रिय सहमति गर्नुपर्ने बताइरहेका छन् भने अर्कोतर्फ काँग्रेसलाई राष्ट्रपति दिने वचन दिएका छन्।

प्रचण्डले एमालेबाट राष्ट्रपति स्वीकार गर्ने पार्टी भित्र स्पष्ट गरिसकेका छन्। तर एमालेलाई ठ्याक्कै मुख खोलेर भनेका छैनन्। यस्तो अवस्थामा दुई नेताबीच बालुवाटारमा भेट हुन लागेको हो।

एमालेको साथ लिएर पुस १० गते प्रधानमन्त्री बनेका प्रचण्डलाई पुस २६ गते नेपाली काँग्रेसले पनि संसदमा विश्वासको मत दिएको थियो।

त्यसयता सत्तारूढ दुई दलका नेताबीच घण्टौँ छलफल भए पनि विश्वासको वातावरण बन्न सकेको छैन।

 एकपछि अर्का नेता ओलीको राष्ट्रपति प्रस्ताव

काठमाडौं । नयाँ राष्ट्रपति चयन गर्न १३ फागुनमा उम्मेदवारी दर्ता गर्नुपर्ने भएकाले शीर्ष नेताहरुको दौडधुप बढेको छ । राष्ट्रपति लिने निर्णय सार्वजनिक गरेरै नेपाली कांग्रेसका नेताहरु सत्ता गठबन्धन भत्काउन लागिपरेका छन् ।

त्यसका लागि माओवादी केन्द्रलाई एमालेबाट अलग गराउने उनीहरुको प्रष्ट लक्ष्य छ । जवाफमा नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले पनि गठबन्धन जोगाउन राष्ट्रपतिका लागि एकपछि अर्को नेतालाई प्रस्ताव गरिरहेका छन् । एमालेका एक पदाधिकारी, गठबन्धन जोगाउन अनेक विकल्पमा प्रयत्न भइरहेको स्वीकार्छन् । ‘राजनीतिक स्थिरताका लागि पनि यो गठबन्धन जोगिनुपर्छ भनेर अनेक विकल्पमा अध्यक्ष कमरेडले प्रयत्न गरिरहनुभएको छ’, ती पदाधिकारी भन्छन् ।

तर राष्ट्रपतिमा सहयोग गर्ने कांग्रेसलाई बचन दिइसकेका प्रचण्डले मन नबदलेसम्म ओलीको कार्डले काम गर्ने सम्भावना न्यून रहेको नेताहरु बताउँछन् । आइतबार साँझ बालुवाटारमा भएको छलफलमा कांग्रेसलाई राष्ट्रपतिमा सघाउने बचन प्रचण्डले दिइसकेका स्रोतहरु बताउँछन् ।

प्रचण्डको त्यही बचनपछि नै एमालेले पनि दल बाहिरबाट एकपछि अर्का नेतालाई राष्ट्रपति प्रस्ताव गर्न थालेको हो । एमालेसम्वद्ध स्रोतका अनुसार माधव नेपाल, झलनाथ खनाल र अमिक शेरचनलाई राष्ट्रपतिमा प्रस्ताव गरिएको छ ।

माओवादी केन्द्रबाट लुम्बिनीको प्रदेश प्रमुख रहेका अमिक शेरचनलाई एमाले नेताहरुले राष्ट्रपति स्वीकार गर्न सक्ने सन्देश पठाएका थिए । लगत्तै, शेरचनले प्रधानमन्त्री प्रचण्डका साथै कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवासँग कुराकानी गरेका थिए । तर देउवाले ‘ढिला भयो’ भन्ने जवाफ दिएपछि उनी रोकिए ।

यो बीचमा नेपाल समाजवादी पार्टी (नेसपा) का अध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईलाई राष्ट्रपति बनाएर अहिलेको सत्ता गठबन्धन जोगाउनुपर्ने भन्दै नेताहरुले लबिइङ थालेका थिए । नेसपा सहअध्यक्ष एवं बाग्मती प्रदेशका आन्तरिक मामिलामन्त्री गंगा नारायण श्रेष्ठ लगायतले एमाले महासचिव शंकर पोखरेल लगायतका नेताहरुलाई भेटेका थिए । स्रोतका अनुसार एमाले नेताहरुले भट्टराईलाई स्वीकार गर्छौं पनि भनेनन्, अस्वीकार पनि गरेनन् ।

यस बीचमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड, एमाले अध्यक्ष ओली र नेसपा अध्यक्ष भट्टराईबीच भेटवार्ता गराउने प्रयास पनि भएको थियो । तर त्यसले मूर्त रुप लिएन । प्रचण्डले आफूलाई अघि सार्ने सम्भावना नदेखेपछि भट्टराईले एमाले र माओवादी दुबैले स्वीकार गर्ने वामपन्थी पृष्ठभूमिका व्यक्ति खोज्न आग्रह गरेका थिए ।

त्यसक्रममा एमाले नेताहरुले एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपाल र पूर्वप्रधानमन्त्री झलनाथ खनाललाई पनि राष्ट्रपतिको प्रस्ताव राखेका छन् । अध्यक्ष नेपालसँग त ओली आफैंले सांसद किसान श्रेष्ठको निवासमा भेटवार्ता गरेका थिए ।

नेताहरुका अनुसार, एकीकृत समाजवादीसँग पार्टी एकता गर्ने र नेपाललाई राष्ट्रपति बनाउने ओलीको प्रस्ताव थियो । पूर्व प्रधानमन्त्री नेपालले पनि राष्ट्रपति बन्न चाहना देखाएका छन् । तर कांग्रेस र माओवादीले समर्थन गर्ने अवस्था आएमात्र अघि बढ्ने उनको सर्त छ ।

कांग्रेस र माओवादीका नेताहरु भने नेपाललाई राष्ट्रपति बनाउने पक्षमा देखिएका छैनन् । दुबै दलका नेताहरु ओलीको प्रस्तावलाई बन्न लागेको सहमति भाँड्ने प्रयासका रुपमा अथ्र्याउँछन् । माओवादीका एक पदाधिकारी भन्छन्, ‘यदि माधव नेपाललाई राष्ट्रपति प्रस्ताव गरेको हो भने एमालेले औपचारिक रुपमा निर्णय गर्नुपर्‍यो । राष्ट्रिय सहमति जुटाउन बैठक बोलाउनुपर्‍यो नि !’ त्यसपछि मात्र माओवादी केन्द्रले यो विषयमा बोल्ने उनले बताए ।

कांग्रेस नेताहरु पनि प्रचण्डलाई आफूहरुसँग सहमति गर्न गाह्रो होस् भनेर मात्र एमाले अध्यक्ष ओलीले नेताहरुलाई राष्ट्रपतिको प्रस्ताव राख्दै हिँडेको बताउँछन् । एक नेताका अनुसार, आइतबार साँझ प्रधानमन्त्री प्रचण्डसँग भएको छलफलमै एमाले अध्यक्ष ओलीले चाल्नसक्ने कदमबारे आंकलन गरिएको थियो ।

‘प्रचण्डलाई ५ वर्ष प्रधानमन्त्री दिन्छु भन्छन्, माधव नेपाल र झलनाथ खनाललाई पालापालो राष्ट्रपतिको प्रस्ताव गर्छन् । भएन भने कांग्रेसलाई राष्ट्रपति दिन्छौं, दुबै दल मिलेर सरकार चलाउँ भन्न सक्छन्,’ कांग्रेसका एक नेता भन्छन् ।

तर कसलाई राष्ट्रपति बनाउने भन्ने प्रचण्डको हातमा भएकाले ओलीको प्रस्तावको कुनै अर्थ नहुने कांग्रेस नेताहरुको बुझाइ छ । उनीहरुका अनुसार प्रचण्डलाई राष्ट्रपति को भन्ने जति चिन्ता छ, त्यो भन्दा धेरै सरकार सञ्चालनमा चासो छ । र, ओलीसँग बसेर सरकार सञ्चालन गर्न सकिन्न भन्ने निष्कर्षमा उनी पुगिसकेका छन् । स्रोतका अनुसार बन्द कोठामा हुने छलफलहरुमा प्रचण्डले सरकार बनेको ‘४८ घण्टामै ओलीसँग आजित भएँ’ भनेर सुनाउने गरेका छन् ।

ओलीले संसदको पहिलो बैठकमै संविधानसभा विघटनको वकालत गरेपछि त आफ्नो राजनीतिक लाइन पनि नमिलेको प्रचण्डको भनाइ छ । ‘विकल्प नभएको भए दबिएर भए पनि बस्थे होलान, तर कांग्रेसले विकल्प दिएपछि उनी एमालेसँग नबस्ने मुडूमा छन्’ एक नेता भन्छन् ।

एमालेका एक पदाधिकारीले पनि राष्ट्रपतिको विषय प्रधानमन्त्री प्रचण्डका लागि बाहना मात्र भएको बताउँछन् । राष्ट्रिय–अन्तराष्ट्रिय शक्ति केन्द्रको दबावमा रहेको र प्रचण्डले कांग्रेससँग सहकार्य नै ‘कम्फर्टेबल’ मानेको उनको बुझाइ छ ।

राष्ट्रपति निर्वाचनका लागि मतदाता नामावली सार्वजनिक आज

काठमाडौँ । निर्वाचन आयोगले राष्ट्रपति निर्वाचनका लागि आज मतदाता नामावली सार्वजनिक गर्ने भएको छ ।

आयोगले यसअघि नै जारी गरेको कार्यतालिका अनुसार फागुन १० गते मतदाताको नामावली सार्वजनिक गर्ने भएको हो ।

राष्ट्रपति निर्वाचनमा सङ्घीय संसद् अन्तरगतका प्रतिनिधि सभा र राष्ट्रिय सभा र प्रदेश सभाका सांसद मतदाता हुन्छन्। जसअनुसार सातै प्रदेशका प्रदेशसभा सचिवालयले मतदाताहरूको सूची पठाइसकेका छन् ।

आगामी २५ फागुनमा हुने राष्ट्रपति निर्वाचनका लागि मतदान अधिकृतको रूपमा पाटन उच्च अदालतका न्यायाधीश महेश शर्मा पौडेललाई तोकिएको छ ।

नयाँ बानेश्वरस्थित सङ्घीय संसद् भवन परिसरमा राष्ट्रपति निर्वाचनका लागि हुने मतदानका लागि सोही स्थानमा दुईटा मतदान केन्द्र हुनेछन् ।

१३ फागुनमा उम्मेदवारी दर्ता गर्न राजनीतिक दललाई आयोगले जानकारी गराइसकेको छ । राष्ट्रपति तथा उपराष्ट्रपतिको निर्वाचनमा ८८१ मतदाता छन् ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थाको विरोधमा व्यवसायी सडकमा आन्दोलित

 सुदूरपश्चिम प्रदेश राजधानी धनगढीमा उद्योगी, व्यापारी तथा व्यवसायीहरू आन्दोलनमा उत्रिएका छन् । आज (मंगलबार) बिहानैदेखि कैलाली उद्योग वाणिज्य संघलगायत अन्य व्यवसायिक संघ सस्था विरोध प्रदर्शन तथा आन्दोलनमा उत्रिएका हुन् ।

बैंक तथा वित्तीय संस्था, नेपाल राष्ट्र बैंक तथा अर्थमन्त्रालयको नीतिमा सुधारको माग गर्दै व्यवसायीहरूले आन्दोलन थालेको बताएका छन् । उनीहरूले धनगढीको चौराहदेखि पार्कमोडसम्म विरोध र्ंयाली निकालेका छ । र्ंयालीमा उनीहरूले सरकार, नेपाल राष्ट्र बैंकविरुद्ध नाराबाजी समेत गरेका छन् ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थाका कारण व्यवासायी मारमा परेको भन्दै सुधारका लागि १० बुँदे मागसहित आन्दोलनको थालनी गरिएको हो । व्यवसायीहरूले एक अंकको व्याजदर कायम हुनुपर्ने, बैंकहरूको आन्तरिक खर्च कटौति गरी स्पेड दर ३ प्रतिशन हुनुपर्ने, सेवा शुल्क, कर्जा स्वीकृत शुल्क, एलसी गत वर्षकै आधारमा लिइनुपर्ने, व्याज बुझाउने म्याद ३५ दिनसम्म नियमित मान्नुपर्ने, लिलाम प्रक्रिया स्थगित गरिनुपर्ने, कोभिडका कारण थला परेको अर्थतन्त्र उकास्न कार्यक्रम ल्याउनु पर्ने माग राखेका छन् ।

विरोध प्रदर्शनमा होटल व्यवसायी संघ, मदिरा व्यवसायी संघ, इलेक्ट्रोनिक्स डिलर्स एसोसियसन, नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघ, नाट्टा सुदूरपश्चिम, हार्डवेयर व्यवसायी संघ, होलसेल व्यवसायी संघ, निर्माण व्यवसायी संघ, व्युटि पार्लर व्यवसायी संघ, तरकारी तथा फलफूल व्यवसायी संघ र सुदूरपश्चिम अटोमोबाइल्स डिलर्स एसोसेसनले एक्यवद्धता जनाएका छन् ।

आज फागुन ०९ गते मंगलबारको राशिफल

मेष : (चु, चे, चो, ला, लि, लु, ले, लो, अ) आफ्नै दक्षतामा विभिन्न कार्यहरू सम्पन्न हुनेछन् । नयाँ ज्ञान सिक्ने मौका मिल्नेछ । परिवारमा सुख सन्तोष छाउला । नयाँ कामको थालनी हुनेछ ।

मिथुन : (का, कि, कु, घ, ङ, छ, के, को, हा) व्यावसायिक काममा राम्रै फड्को मार्न सकिनेछ । विद्यामा सफलता पाइनेछ । प्रेममा सम्बन्धमा मधुरता छाउनेछ । दिनको उत्तरार्ध सुखद् रहनेछ ।

सिंह : (मा, मि, मु, मे, मो, टा, टि, टु, टे) आज विशिष्ट व्यक्तिको साथ पाइनेछ । दाम, इनाम र प्रतिष्ठा कमाउने बेला छ । कार्यमा सफलता पाइनेछ । राजनैतिक कार्यमा सफलता मिल्नेछ ।

तुला : (रा, रि, रु, रे, रो, ता, ति, तु, ते) आज महिला वर्ग बाट विशेष सहयोग मिल्नेछ । परिश्रम गर्दा धनार्जन हुनेछ । अनुहारमा कान्ति र मनमा शान्ति छाउनेछ । लाभदायक यात्रा पनि होला ।

धनु : (ये, यो, भा, भि, भु, धा, फा, ढा, भे) आज सामाजिक क्षेत्रमा सफलता मिल्नेछ । प्रेम सम्बन्ध कसिलो हुनेछ । मनमा सहयोग भाव आउला । वैदेशिक कार्य अघि बढ्ने र लाभ हुनेछ ।

कुम्भ : (गु, गे, गो, सा, सि, सु, से, सो, दा) लाभहानी, आयव्यय र सुखदुःख बराबरी मध्यम खालको दिन छ । ठुलो कारोबारमा लगानी नगर्दा वेश हुनेछ । आत्मबल बढाएर काम गरेमा असफल भइँदैन ।

वृष : (इ, उ, ए, ओ, वा, वि, वु, वे, वो) कुनै कुराले मनमा शान्ति छाउनेछ । अरुलाई प्रभावित पारेर काम बन्नेछ । नसोचेको ठाउँबाट धनागमको हुनेछ । दैनिक कार्यमा प्रगति हुनेछ ।

कर्कट : (हि, हु, हे, हो, डा, डि, डु, डे, डो) आज मनमा निरास र शरीरमा आलस्य आउला । मनमा अविश्वास उत्पन्न हुनेछ । प्रेममा मनमुटाव आउला । यात्रामा मालसामान हराउन पनि सक्छ ।

कन्या : (टो, पा, पि, पु, ष, ण, ठ, पे, पो) धार्मिक कार्यमा रुचि बढ्नेछ । व्यावसायिक काममा राम्रै फड्को मार्न सकिनेछ । विद्या र बुद्धिको विकास हुनेछ । गरेको कार्यमा सफलता मिल्नेछ ।

वृश्चिक : (तो, ना, नि, नु, ने, नो, या, यि, यु) आज मनमा दुबिधा उत्पन्न हुनेछ । अधिकार प्राप्तिका लागि संघर्ष गर्नु पर्ला । आर्थिक कारोबारमा मन्दी आउनेछ । महत्वपूर्ण कार्यमा व्यवधान आइपर्ला ।

मकर : (भो, जा, जि, जु, जे, जो, ख, खि, खु, खे, खो, गा, गि) धनार्जनका स्रोतहरू पत्ता लाग्नेछन् । वित्तिय संस्थाबाट सहयोग पाइनेछ । आत्मबल बढाएर काम गरेमा असफल वैदेशिक क्षेत्रको काम अघि बढ्नेछ ।

मीन : (दि, दु, थ, झ, ञ, दे, दो, चा, चि) आज महत्वपूर्ण कार्यमा व्यवधान आइपर्ला । सानातिना समस्यामा अल्झनुपर्नेछ । स्वास्थ्यमा समस्या आउला । अनावश्यक धन पनि खर्च हुनसक्छ ।

आज ग्याल्पो ल्होसार, सार्वजनिक बिदा

काठमाडौं । प्रत्येक वर्ष फागुन शुक्ल प्रतिपदाका दिन शेर्पा समुदायले मनाउने सांस्कृतिक पर्व ग्याल्पो ल्होसार विविध कार्यक्रम आयोजना गरी आज मनाइँदैछ ।

नयाँ वर्षका रुपमा शेर्पा समुदायले २१५० औँ ग्याल्पो ल्होसार मनाउन लागेका हुन् ।

मुसा, गाई, बाघ, खरायो, ड्रागन (मेघ), सर्प, घोडा, भेडा, बाँदर, चरा, कुकुर र बराह गरी १२ वर्गमा ग्याल्पो ल्होसारलाई विभाजन गरिएको छ ।

ग्याल्पो ल्होसार फागुन शुक्ल प्रतिपदादेखि पूर्णिमासम्म विविध कार्यक्रम आयोजना गरी भव्यरुपमा मनाइन्छ ।

ग्याल्पो ल्होसार भोटका नवौँ राजा उदे गुङ्ग्यालका पालादेखि वसन्त पर्वका नामले मनाउन सुरु गरिएको हो ।

समय क्रममा ग्याल्पो ल्होसार नामकरण भएको अनुसन्धाता टीका शेर्पाको भनाइ छ । यो ल्होसारलाई कसैले ग्याल्पो र कसैले ग्याल्बो उच्चारण गर्ने गर्छन् ।

विगतमा हिमाली क्षेत्रका १२ जिल्लामा मनाइने ग्याल्पो ल्होसार हाल २२ जिल्लामा मनाइन्छ । शेर्पा जातिको बसाइ सराइसँगै यो पर्व मनाउने जिल्ला बढेको हो ।

पुस १५ मा गुरुङ समुदायले तमु र माघ शुक्ल प्रतिपदाका दिन तामाङ समुदायले पनि सोनाम ल्होसारका नाममा यो पर्व मनाइसकेका छन् ।

कृषि विकास बैंकका नव नियुक्त सिईओ गुरुङले सम्हाले कार्यभार

काठमाडौं । कृषि विकास बैंकका नव नियुक्त सिईओ गोबिन्द गुरुङले पदभार ग्रहण गरेका छन् । उनले बैंक सञ्चालक समितिको कार्यवाहक अध्यक्ष तथा सिईओ छनौट समितिका संयोजक सुमन दाहालबाट पद तथा गोपनियताको सपथ ग्रहण गर्दै कार्यभार सम्हालेका हुन् । गुरुङलाई शुक्रबार बसेको बैंक सञ्चालक समितिको बैठकले सिईओ नियुक्त गरेको थियो । उनले आगामी चार वर्षसम्म बैंकको व्यवस्थापकिय नेतृत्व सम्हाल्नेछन् ।

२२ जना आवेदकमध्ये टप पाँचमा समावेश हुँदै गुरुङ सिईओ बनेका हुन् । छनोट समितिले सिफारिस गरेका तीन जनामध्येबाट सञ्चालक समितिले गुरुङलाई बैंकको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सिइओ) नियुक्त गरेको हो । नवनियुक्त सीईओ गुरुङसँग देश तथा विदेशका बैंकङमा २६ वर्ष काम गरेको अनुभव रहेको छ ।

उनी यसअघि म्यान्माको म्यान्मा सिटिजन्स बैंकको प्रमुख कार्यकारीको भूमिकामा रहेका थिए । विदेशी बैंकको सिइओ बन्ने गुरुङ नै पहिलो नेपाली नागरिक हुन् । यसअघि उनी सिभिल बैंकको सिइओसमेत थिए । त्रिभुवन विश्वविद्यालयअन्तर्गतको नेपाल कमर्स क्याम्पसबाट प्रथम श्रेणीमा एमबीए उत्तीर्ण गरेका गुरुङले हिमालयन बैंकबाट आफ्नो बैंकिङ करियर सुरु गरेका थिए ।

गलत प्रतिवेदन तयार गरी भ्रष्टाचार गर्ने दुई जनाविरुद्ध मुद्दा दायर

काठमाडौं । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले गलत प्रतिवेदन तयार गरी भ्रष्टाचार गर्ने दुई जनाविरुद्ध मुद्दा दायर गरेको छ । आयोगले दैलेखको गुराँस गाउँपालिकाका तत्कालीन इञ्जिनियर सरोज कुमार दाहाल र सव–इञ्जिनियर नविन कुमार विसीविरुद्ध मुद्दा दायर गरेको हो ।

मुख्यमन्त्री रोजगार कार्यक्रम अन्तर्गत आर्थिक वर्ष २०७६।०७७ मा दैलेखको गुराँस गाउँपालिका वडा नं. ६ स्थित निगालपानी रेग बगौरा सडक निर्माण योजनाको रकम हिनामिना गरेको भन्ने उजुरी आयोगमा परेको थियो । उक्त निवेदन सम्बन्धमा अनुसन्धान हुँदा तत्कालीन इञ्जिनियर सरोज कुमार दाहाल र तत्कालीन सव–इञ्जिनियर नविन कुमार विसीको मिलेमतो देखिएको आयोगले जनाएको छ ।

उनीहरुले आपसी मिलेमतो गरी निगालपानी रेग बगौरा सडक निर्माण योजना सम्झौतामा निर्धारित शर्त र मापदण्ड विपरीत झुट्टा नापी किताब, उपभोक्ता समितिसम्बन्धी बिल, कार्य सम्पन्न प्रतिवेदनसमेत तयार गरी मापदण्ड अनुसार सडक निर्माण भएको भनी बदनियतपूर्वक वास्तविक भए गरेको कार्य लुकाईछिपाई नभए नगरेको कुरा देखाएको अख्तियारले जनाएको छ । उनीहरुले भ्रष्टाचार गरेको देखिएकोले आयोगले उनीहरुविरुद्ध आज बिशेष अदालत काठमाडौंमा आरोपपत्र दायर गरेको जनाएको छ ।

नेपाल र स्कटल्याण्ड खेल्दै

काठमाडौँ । आईसीसी विश्वकप क्रिकेट लिग-२ अन्तर्गत त्रिदेशीय शृङ्खलामा नेपाल आज स्कटल्याण्डसँग भिड्दै छ । खेल बिहान ९ बजे त्रिवि क्रिकेट मैदान कीर्तिपुरमा शुरु हुनेछ । यो खेल जितेमा नेपालले कीर्तिमानी बनाउने छ । नेपालले स्कटल्याण्डसँग यो शृङ्खलाको अन्तिम खेल खेल्न लागेको हो । यसअघिको खेलमा नेपालले स्कटल्याण्डलाई तीन विकेटले हराएको थियो ।

त्यस्तै पछिल्लो खेलमा नेपालले नामिबियालाई तीन विकेटले तथा पहिलो खेलमा दुई विकेटले हराएको थियो । यो शृङ्खलामा नेपालले पहिलो पटक लगातार तीन खेल जितेको छ । शृङ्खला अन्तर्गत हिजोको खेलमा स्कटल्याण्डले नामिबियालाई ४३ रनले हराएको थियो । स्कटल्याण्ड ३५ खेलमा ५० अङ्कसहित शीर्षस्थानमा छ ।

लिग–२ को च्याम्पियन बनेको स्कटल्याण्डले आज नेपालको खेलपछि नै ट्रफी पाउने छ । लिगका सबै ३६ वटा खेल खेलिसकेको ओमन ४४ अङ्कसहित दोस्रो स्थानमा छ । दुवै टोली विश्वकपका लागि छनोट भइसकेका छन् । सात टोली रहेको लिग–२ बाट शीर्ष तीन टोली विश्वकपका लागि छनोट हुनेछन् ।

लिगको तेस्रो स्थानका लागि नामिबिया, यूएई र नेपाल प्रतिस्पर्धामा छन् । अहिले तेस्रो स्थानमा रहेको नामिबियाको ३४ खेलमा ३७ अंक छ । अब नामिबियाका दुई खेल बाँकी छन् । चौथो स्थानमा रहेको अमेरिकाको ३६ खेलमा ३५ अंक र पाँचौँ स्थानमा रहेको यूएईको २६ खेलमा २७ अंक छ । छैटौँ स्थानमा रहेको नेपालको २७ खेलमा २४ अंक छ ।

नेपालले नौ वटा खेल खेल्न बाँकी छ । पुछारमा रहेको पपुवा न्युगिनीले २८ खेलमा पाँच अंक मात्रै जोडेको छ । नामिबियाले बाँकी दुवै खेल जितेमा ४१ अंक हुनेछ । नेपालले सबै खेल जितेमा ४२ अंक हुनेछ । नेपालले यूएई र पपुवा न्युगिनीसँग चार–चार खेल खेल्नेछ । नेपाल, यूएई र पपुवा न्युगिनी सम्मिलित त्रिदेशीय शृङ्खला अर्को हप्तादेखि यूएईमा हुनेछ ।