काठमाण्डू, दुग्ध बिकास संस्थानमा महाप्रबन्धक छनौट हुन नसक्दा किसानले बेचेको दूधको रकम भुक्त्तानी हुन सकेको छैन् । बिज्ञापन मागेर पनि महाप्रबन्धक छनोट गर्न महाप्रवन्धक छनौट हुन नसक्दा किसान अहिले दोहोरो मार परेका छन् ।
मन्त्रालयले सन्जिब झाको समय सकिएसँगै नयाँ महाप्रबन्धक चयनका लागि २१ दिनको समय दिएर सूचना प्रकाशित गरेको थियो ।
सस्थान सुधार्न मन्त्रालयले तत्काल काम गर्नका लागि महाप्रबन्धकको जिम्मेवारी दिएका डाक्टर सूर्य पौडेलको असक्षमताका कारण किसानले बेचेको दूधको पैसा पाएका छैनन भने दूध बजारसम्म लान समेत पाएका छैनन् ।
तर, सूचना अनुसार महाप्रवन्धकका लागि दरखास्त परेकाहरुका लागि पनि मन्त्रीले अहिलेसम्म निर्याण नर्गदा अनुभव नभएका ब्याक्तिmको जिम्मामा जाँदा संस्थानको अलिअलि बचेको साख पनि गिर्दौ गएको छ ।
सरकारले दुग्ध किसानको बक्यौता भुक्तानीका लागि रकम उपलब्ध गराएपनि संस्थमानले किसानहरूको भुक्तानी नदिएर दूध खरिदमा सात महिनादेखि कोटा निर्धारण गरेको छ ।
सरकारले ९० करोड भुक्तानी दिंदा पनि किसानहरूको १४ किस्ता अझै पाउन सकेका छैनन् । उच्च स्तरीय दुग्ध पर्दाथ उत्पादनत गरेर ख्याती कमाएको डिडिसी ब्राण्डलाई बचाउन सरकार गम्भीर बन्न नसके संस्थान इतिहास बन्ने चिन्ता बढेको छ ।
बजारमा डिडिसिको मोह अझै घटेको छैन् । उपभोक्ताहरू डिडिसिको दूध लगायतका उत्पादित बस्तुखोजि खोजी खरिद गर्ने गरेका छन् ।
बजार हुँदाहुँदै पनि असक्षम नेतृत्व र संस्थानमा हुने अनियमितताले किसानले दिएको दूध बेच्ने सस्थानले किसानलाई रकम दिन नसक्ने अवस्था आउनुमा जिम्मेवार को हो सोको गहिरो अनुसन्धान हुन जरुरी छ ।
संचालक समितिका पदाधिकारीले महिनामा सयौं लिटर दूध ध्यु लिने मात्रै होइन सयौं लिटर इन्धनको दुरुपयोग अझैसम्म नघट्नुले पनि संस्थानलार्इ चरम संकटमा पुर्याएको महालेखाको प्रतिबेदनलाई अध्ययन गर्दा प्रष्ट हुन्छ।
बजारमा आजभोलि डिडिसिको दूध बजारमा प्रयाप्त नपाएको भन्दै आम उपभोक्ता चिन्तामा रहेका छन् ।
अप्ठ्यारो अवस्थामा गुज्रिएको संस्थानलाइ सुधार्न नयाँ नयाँ योजना बनाउनु पर्नेमा त्यसो नगरी हरेक दिन मिटिङ भन्ने कामचलाउ महाप्रबन्धक डा. पौडेलले कुनै परिणाम दिन सकेको छैनन् ।
उपलब्धि हिन मिटिङ गरेर बैठक भत्ता मात्रै लिने गरेको संचालक समितिका एक सदस्यले सम्पत्ति न्यूजलाइ बताए।
कामचलाउ महाप्रबन्धक पौडेल बिहान बेलुकी मन्त्रीको र सचिवालयमा चाकडी बजाएर सस्थान फर्कन्छ्न हामी डुब्दैछौ ती सञ्चालकको भनाइ छ।
लेखाका प्रमुख बस्नेत असुल्नै ब्यस्त
सरकारले दिएको रकम केन्द्रीय कार्यालयबाट आयोजनाहरुमा किसानको भुक्तानी पठाउँदा रकम माग्ने केन्द्रीय लेखा प्रमुख बासु बस्नेतले रकम असुल्ने धन्धालेसमेत संस्थान आर्थिक संकटमा रुमलिएको छ । यस सन्दर्भलाई अख्तियारले हस्तक्षेप सुक्ष्म छानविन गर्न अब ढिला गर्न हुन्न् ।
लेखाका बिकृतिलाइ दीपक सुवेदीसमेतले साथ दिएको बताइन्छ। संस्थानमा मौज्दात रहेको दुलो पाउडर बिक्री गर्दा बिराटनगरबाट लोकल एल्सि खोली बिक्री गरेर २५ लाख भन्दा बढी घाटा परेको बताइन्छ ।
यस्ता शृङ्खलाबद्ध घाटाको खेतिले संस्थानको अस्तित्व नै संकट्मा पर्ने हो कि भन्दै इमानदार कर्मचारी चिन्तामा छन् ।
चौतर्फी चुनौतीपूर्ण अवस्था उभिएको संस्थानलाइ दर्बिलो बनाउनु पर्ने दायित्व बोकेको तालुकदार मन्त्रालय मौन बस्दा एकातिर बजारमा संस्थानका उत्पादन लोप हुने अवस्थामा छ भने अर्को तर्फ किसानको करोडौं रकम जोखिममा छ ।
तर, मन्त्रीका स्वकीय सचिब नवराज तिमल्सिनाले केही घुसिया कर्मचारीसँग रकम लिएर संस्थान भित्रका कर्मचारीलाई सरुवा गराउन कामचलाउ महाप्रबन्धक पौडेललाई दवाव दिने गरेको मन्त्रालय श्रोतबाट बुझिएको छ।
यस्तो अवस्थामा संस्थान कसरी सुध्रेला या रहला कि नरहला भन्ने प्रश्न पेचिलो बनेको छ।