भारतबाट आउने तरकारीका कारण नेपाली किसान समस्यामा

इनरुवा, देवानगञ्ज गाउँपालिका–३ का अजय मण्डलले तीन कठ्ठामा बन्दागोभी लगाएका छन् ।

मजदूरको अभाव, समयमा मलखाद नपाउनु, वर्षासँगै आएको बाढीको समस्याका बाबजुद उहाँले रु ५० हजारको लागतमा तरकारीखेती गरे । तर, मण्डललाई उचित मूल्य पाउन भने समस्या भएको छ ।

भारतमा उत्पादित तरकारी नेपाली बजारमा सस्तोमा बिक्री हुने गरेका कारण स्थानीय किसानले तरकारीको उचित मूल्य पाउन सकेका छैनन् ।

नेपालमा उत्पादन लागत बढी लाग्ने गरेका कारण तरकारीको मूल्य भारतीय तरकारीभन्दा महँगो पर्छ ।

भारतमा सस्तोमा बीउm तथा मलखाद पाउने भएकाले उत्पादन लागत कम हुँदा त्यहाँबाट आउने तरकारी सस्तोमा बिक्री हुने गरेको स्थानीय किसान गुलाबचन मेहताले बताए ।

“नेपालमा मलखाद, बीउबिजनदेखि सिँचाइसम्म महँगो पर्ने भएकाले भारतीय तरकारीसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सकिएको छैन”, उनले भने ।

इनरुवा–४ का रामदेव मेहताले दैनिकरूपमा भारतबाट आउने तरकारीका कारण स्थानीय उत्पादन बिक्री गर्न समस्या हुने गरेको बताए ।

तरकारी खेती गर्न भारतमा भन्दा नेपालमा महँगो पर्ने भएकाले भारतीय किसानसँग प्रतिस्पर्धा गर्न समस्या भएको स्थानीय किसान बताउँछन् ।

अहिले भारतबाट आउने बन्दागोभी प्रतिकिलो रु २० देखि रु ३० सम्ममा बिक्री हुने गरेको छ ।

नेपाली किसानलाई सोही मूल्यमा बिक्री गर्नुपर्दा लगानी असुल नहुने स्थानीय किसान चन्दन मेहताले बताए ।

देवानगञ्ज बजारमा भारतबाट भित्रिने तरकारीको मात्रा बढेसँगै यहाँका किसानले उत्पादन गरेको तरकारीको मूल्यमा गिरावट आएको छ ।

भारतबाट सस्तो मूल्यमा आलु, प्याज, गोलभेँडा, काउली, बोडी, भण्टा र सागपात बजारमा भित्रिएपछि स्थानीय उत्पादन बिक्री गर्न समस्या भएको किसानले बताएका छन् ।

उत्पादन गरेको तरकारीले मूल्य नपाउँदा किसानको लगानी डुब्नुका साथै तरकारीखेतीलाई निरन्तरता दिन समस्या भएको किसान बताउँछन् ।

भारतबाट आउने तरकारीमा कडाइ गर्न तथा स्थानीय उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्न स्थानीय तहसँग किसानले माग गरेका छन् ।

रासस

सहकारीको रकम अपचलनको आरोपमा पक्राउ परेका रास्वपा सभापति लामिछानेलाई आज पुनः अदालतमा उपस्थित गराइदैं

काठमाण्डू, सहकारीको रकम अपचलनको आरोपमा पक्राउ परेका राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)का सभापति रवि लामिछानेलाई आज (आइतबार) पुनः अदालतमा उपस्थित गराइने भएको छ ।

सहकारी ठगी, सम्पत्ति र संगठित अपराध मुद्दामा अनुसन्धानका लागि यसअघि दिइएको १३ दिनको म्याद शुक्रबार सकिएसँगै उनलाई आज म्याद थपका लागि प्रहरीले कास्की जिल्ला अदालतमा पेस गर्न लागेको हो ।

म्याद थप भएपछि पूर्वउपप्रधान एवं गृहमन्त्रीसमेत रहेका लामिछानेमाथि थप अनुसन्धान अघि बढाउने जिल्ला प्रहरी कार्यालय, कास्कीले जनाएको छ ।

लामिछानेविरुद्ध काठमाडौं र चितवनबाट पनि पक्राउ पुर्जी जारी भएको छ । आज म्याद थप थपेर क्रमशः उनलाई काठमाडौं र चितवन लाने प्रहरीको तयारी रहेको बुझिएको छ ।

काठमाडौंको कालीमाटीस्थित स्वर्णलक्ष्मी बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाको रकम अपचलनमा पक्राउ पुर्जी जारी भएका पूर्वप्रहरी नायव महानिरीक्षक छविलाल जोशीलाई काठमाडौं लगेर बयान लिइसकिएको छ ।

सहकारी ठगी प्रकरणमा अनुसन्धानका लागि २ कात्तिकमा काठमाडौंबाट पक्राउ परेका लामिछाने हाल कास्की प्रहरीको हिरासतमा छन् ।

प्यालिस्टिनीमाथि इजरायली आक्रमणको विरोधमा माइतीघर मण्डलामा प्रदर्शन

काठमाण्डू, प्यालिस्टिनीमाथि इजरायली आक्रमणको विरोधमा माइतीघर मण्डलामा प्रदर्शन भएको छ ।

नेकपा ९माओवादी केन्द्र०, एकीकृत समाजवादी, जनमोर्चा, जसपा नेपाल, नेकपासहितका दलद्वारा गठित ‘प्यालिस्टिनीमाथि इजरायली जनसंहारविरुद्ध संयुक्त अभियान, नेपाल’ ले उक्त प्रदर्शनको आयोजना गरेको हो ।

प्रदर्शनकारीहरु विभिन्न नारा अङ्कित प्लेकार्डसहित सहभागी भएका छन् ।

उनीहरुले गाजामा भइरहेको युद्ध रोक्न समेत आग्रह गरेका छन् ।

१९ वर्ष मुनिको महिला क्रिकेट विश्वकपमा छनोट भएका खेलाडी सम्मानित

कञ्चनपुर, विश्वकपमा छनोट भएको १९ वर्ष मुनिको महिला क्रिकेट टोलीका सदस्यलाई कञ्चनपुरमा नगदसहित सम्मान गरिएको छ।

महेन्द्रनगरस्थित होली फेम्ली क्रिकेट एकेडेमीले यु-१९ महिला क्रिकेट टोलीका सदस्य सावित्री धामी र स्नेहा महरालाई शनिबार ३०र३० हजार रुपैयाँसहित सम्मान गरेको हो।

त्यसैगरी नेपाली महिला क्रिकेट टोलीकी उपकप्तान विन्दू रावललाई ५० हजार रुपैयाँ र टोलीका सहायक प्रशिक्षक जानकी भट्टलाई ३० हजार रुपैयाँ नगदसहित दोसल्ला ओढाएर सुदूरपश्चिम प्रदेशका आर्थिक मामिलामन्त्री बहादुरसिंह थापाले सम्मान गरे।

खेलाडीलाई सम्मान गर्दै मन्त्री थापाले खेलाडीहरुको मेहनतले देशकै प्रतिष्ठा जोगिएको उल्लेख गर्दै प्रदेश सरकारबाट खेलकुदको विकासका लागि पहल गरिने बताए। ‘

प्रदेश सरकारले खेलकुदको विकासका लागि पूर्वाधार विकासमा पहल गर्छ’, उनले भने, ‘हाम्रो यहाँ पूर्वाधारको अभावमा पनि खेलाडीहरुले धेरै मेहनत गरेकाले अब सरकार पूर्वाधार विकासमा लाग्छ।’

जिल्ला क्रिकेट संघका कञ्चनपुरका अध्यक्ष वीरेन्द्रबहादुर चन्दले सरकारले क्रिकेटको विकासमा जोड दिनुपर्ने बताए। ‘

खेलाडीहरुको विकासका लागि क्रिकेट संघले विभिन्न प्रतियोगिता सञ्चालन गर्दै आएको छ’, अध्यक्ष चन्दले भने, ‘कञ्चनपुरका थुप्रै खेलाडीले राष्ट्रिय टोलीबाट खेलिरहेका छन्।’

उनले खेलाडीका लागि खेलमैदान पहिलो आवश्यकता रहेकाले प्रदेश सरकारले खेलमैदान निर्माणका लागि सहयोग गर्नुपर्ने बताए।

‘यहाँ ठूलो प्रतियोगिता सञ्चालन गर्नका लागि राम्रो खेलमैदान छैन्, स्थानीय कबर्ड हलमा प्रतियोगिता गराउनुपर्छ’, उनले भने, ‘तीनै तहका सरकारले खेलकुदको विकासका लागि पूर्वाधारमा लगानी गर्न आवश्यक छ।’

होली फेम्ली क्रिकेट एकेडेमीका अध्यक्ष भुपालसिंह विष्टले खेलाडीको हौसलाका लागि सम्मान गरिएको बताए।

गत महिना युनाइटेड अरब इमिरेट्स (युएई)मा भएको आइसीसी १९ वर्ष मुनिको महिला विश्वकपको एसिया छनोटको अन्तिम खेलमा युएईलाई आठ विकेटले हराउँदै नेपाल विश्वकपमा छनोट भएको थियो।

सन् २०२५ को जनवरीमा मलेसियामा हुने १९ वर्ष मुनिको महिला विश्वकपमा नेपालले सहभागिता जनाउनेछ।

रासस

प्रशासन कार्यालय महोत्तरीका नायब सुब्बा घुस रकमसहित अख्तियारको फन्दामा

महोत्तरी, जिल्ला प्रशासन कार्यालय महोत्तरीमा कार्यरत नायब सुब्बालाई अख्तियारको टोलीले घुससहित शुक्रबार पक्राउ गरेको छ ।

जिल्ला प्रशासन कार्यालय महोत्तरीको मुद्दा फाँटमा कार्यरत नायब सुब्बा अशोककुमार यादवलाई २० हजार रुपियाँ घुससहित अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग बर्दिबासको टोलीले पक्राउ गरेको हो ।

प्रशासनका नासु यादव विनाघुस कुनै पनि काम नगर्ने गुनासोको आधारमा निगरानीमा रहेका उनलाई शुक्रबार दिउँसो घुस रकमसहित पक्राउ गरिएको हो ।

आयोगले नासु यादवलाई पक्राउ गरी अनुसन्धानका लागि कागजपत्र समेत नियन्त्रणमा लिएको छ । नासु यादवमाथि थप अनुसन्धान भइरहेको जनाइएको छ ।

दुई सय ८५ जना कैदीबन्दीलाई जेलबाहिर प्यारोलमा राखिने, प्यारोलमा छुटेकाहरू पूर्ण रूपमा स्वतन्त्र भने नहुने

काठमाण्डू, सङ्घीय प्रोवेशन तथा प्यारोल बोर्डको शुक्रबारको बैठकले २८५ जना कैदीबन्दीलाई प्यारोलमा राख्न सिफारिस गरेको छ ।

महान्यायाधिवक्ता रमेश वडालको अध्यक्षतामा भएको बैठकले कारागार व्यवस्थापन विभागबाट फौजदारी कसुर (सजाय निर्धारण तथा कार्यान्वयन) ऐन २०७४ दफा ३८ बमोजिम असल चालचलन भएका कैदीबन्दीलाई प्यारोलमा राख्न बोर्डसमक्ष प्रस्ताव पेस भएबमोजिम उक्त सिफारिस गरेको हो ।

महान्यायाधिवक्ता कार्यालयका सहन्यायाधिवक्ता सूर्यराज दाहालका अनुसार प्यारोल भनेको असल चालचलन भएका कैदीबन्दीलाई जेल बाहिर बस्न दिइने कानूनी व्यवस्था हो ।

उक्त ऐनअनुसार एक वर्षभन्दा बढी कैद सजाय पाई कैद सजायको दुई तिहाइभन्दा बढी अवधि भुक्तान गरिसकेको र राम्रो आचरण भएको कसुदारलाई प्यारोलमा राख्न सकिने व्यवस्था छ ।

यो जेल बाहिर स्वतन्त्र समाजमा बस्ने छुट दिन सक्ने व्यवस्था हो तर पूर्णरुपमा स्वतन्त्र भने हुँदैनन् ।

कसुरदारले तोकेको कैद सजायको दुईतिहाई अवधि भुक्तान गरेपछि बाँकी सजाय असल आचरणमा रही स्वतन्त्र समाजमा बसेर पूरा गर्न पाइन्छ ।

तर, प्यारोलमा छुटेकाहरू पूर्ण रूपमा स्वतन्त्र हुने छैनन् ।

उक्त ऐनले जन्मकैदको सजाय पाएका, भ्रष्टाचार, जबरजस्ती करणी, मानव बेचबिखन तथा ओसार पसार, सङ्गठित अपराध, सम्पत्ति शुद्धीकरण, यातना वा क्रूर वा अमानवीय व्यवहारसम्बन्धी कसुर, मानवताविरुद्धको अपराध र राज्यविरुद्धको अपराधमा सजाय पाएकाहरूलाई प्यारोलमा राख्न बन्देज लगाएको छ ।

धरहरा चढ्न २ सय रुपैयाँ शुल्क, भिडियो छायाँकन गरे प्रतिघन्टा ५ हजार तिर्नुपर्ने, विद्यार्थी, ज्येष्ठ नागरिक र अपांगता भएका व्यक्तिलाई ५० प्रतिशत छुट

काठमाण्डू, विद्यार्थी, ज्येष्ठ नागरिक, बालबालिका र अपांगता भएका व्यक्तिले धरहरा चढ्दा लाग्ने शुल्कमा ५० प्रतिशत छुट पाउने भएका छन् ।

यसअघि परीक्षणका रूपमा नि: शुल्क धरहरा खुला गरिएको थियो ।

अब धरहरा व्यवस्थितरूपमा सशुल्क सञ्चालन गर्न लागिएको हो । प्रतिव्यक्ति २ सय रूपैयाँ शुल्क तोकिएको छ ।

विद्यार्थी, ज्येष्ठ नागरिक र अपांगता भएका व्यक्तिलाई भने सो रकममा ५० प्रतिशत सहुलियत हुने शहरी विकास मन्त्रालयले जनाएको छ ।

विशिष्ट संरचना सञ्चालन तथा व्यवस्थापन विकास समिति ९गठन० आदेश, २०८१ बमोजिम धरहरा सञ्चालन नहुँदासम्म अन्तरिम रूपमा हाललाई शुल्क लिई २०८१ मङ्सिर ९ गतेदेखि धरहरा सञ्चालन गर्न बिहीबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले स्वीकृति दिँदै शुल्क पनि मन्त्रिपरिषद्ले नै स्वीकृत गरेको छ ।

सहरी विकास मन्त्रालयले गरेको प्रस्तावअनुसार प्रतिव्यक्ति २ सय रुपैयाँ शुल्क तोकिएको छ भने सार्क राष्ट्रबाट आउने पर्यटकलाई प्रतिव्यक्ति ५ सय र सार्कबाहेक राष्ट्रलाई प्रतिव्यक्ति एक हजार रुपैयाँ शुल्क तोकिएको छ ।

त्यस्तै, धरहरामा पार्किङ गर्दा मन्त्रालयले चार पाङ्ग्रेका लागि प्रतिघन्टा २० रुपैयाँ र दुई पाङ्ग्रेलाई १० रुपैयाँ तोकेको छ ।

धरहरा परिसरमा प्रवेशका लागि भने ५० रुपैयाँ तोकिएको छ ।

त्यस्तै, धरहरा स्तम्भमा राष्ट्रिय महत्त्वका विज्ञापन गर्न प्रतिघन्टा ५ हजार तोकिएको छ ।

त्यस्तै, धरहरा परिसरमा व्यावसायिक भिडियो छायाँकन गर्न प्रतिघन्टा ५ हजार र फोटोग्राफीका लागि प्रतिघन्टा १ हजार रुपैयाँ तोकिएको छ ।

बेनी नगरपालिका-४ सुर्केमेलाका डिलबहादुरले गरे धान खेत मासेर सुन्तला खेती, वार्षिक दश लाख बढी आम्दानी

म्याग्दी, १३ वर्षअघि अंश बापत पाएको पाँच रोपनी धान फल्ने खेतमा सुन्तलाका बिरुवा रोप्दा बेनी नगरपालिका-४ सुर्केमेलाका डिलबहादुर केसीलाई धेरैले गाली गरेका थिए ।

‘बुवाले अंश दिएको १० रोपनी खेतमा सुन्तलाका बिरुवा लगाउँदा आफन्त र छिमेकीहरूले धान फल्ने खेतमा काँडा रोपेर छोराछोरी भोकै पार्ने भईस भनेर गाली गरेका थिए,’ ४४ वर्षीय केसीले भने, ‘त्यसबेला गाली गर्नेहरू अहिले मैले सुन्तला बेचेर आम्दानी गरेको देखेर दंग परेका छन् ।’

बीस रोपनी पाखोबारी र खेतमा चार सय ५० बोट सुन्तला लगाएका केसीले यसपालि १० लाख रूपैयाँको सुन्तला बिक्री भइसकेको र थप चार लाखको सुन्तला बिक्री गर्न बाँकी रहेको बताए ।

हाल दुई सय ५० बोट सुन्तलाले उत्पादन दिने गरेको छ । पाँच वर्ष युएई र मलेसियामा काम गरेर फर्किएका केसीले सुन्तला खेतीका साथै केसी मौरीपालन स्रोत केन्द्र सञ्चालन गरेर वार्षिक दुई सय देखि तीन सय मौरी सहितको घार पनि बिक्री गर्छन् ।

सुन्तला र मौरीको आम्दानीले बागलुङमा पक्की घर बनाएका केसीले दुई छोरीलाई उच्च शिक्षा पढाए । एक छोरा र छोरी निजी विद्यालयमा मावि तहको अध्ययन गर्दैछन् ।

‘विदेशबाट फर्केपछि माछा, भैँसी र बंगुर पाले,’ उनले भने, ‘माछा र बंगुर मरेर ठूलो नोक्सान भयो । भैँसीबाट आम्दानी राम्रै भएपनि धेरै दुःख र झञ्जट भयो ।

सुन्तला र मौरी व्यवसायबाट सफलता मिल्यो ।’ कुनै पनि काममा निरन्तरको प्रयासपछि सफलता प्राप्त हुने केसीको अनुभव छ ।

मौरी सहितको प्रतिघार मौरी १० हजारका दरले बिक्री हुन्छ । म्याग्दीका साथै पर्वत, बागलुङ, कास्कीलगायत जिल्लाबाट मौरीको माग आउने गरेको छ ।

व्यापारीले अग्रिम पैसा दिएर सुन्तला किनेर लैजाने गरेका छन् । सुन्तला खेती र मौरी पालनबाट केसीको जीवन शैलीमा परिवर्तन आएको छ । छोराछोरी र श्रीमतीले केसीलाई कृषि फार्ममा साथ दिएका छन् ।

किसान केसीको सिको गरेर सुर्केमेलाका १६ कृषकहरुले ब्यवसायिक सुन्तला खेती गरेका छन् ।

सुर्केमेलामा सुन्तला खेती गर्ने पहिलो कृषक केसी हुन् । चार सय बोट सुन्तला लगाएका सुर्के मेलाका धनराज पुनले अन्नबालीको तुलनामा धेरै गुणा बढी आम्दानी भएको बताए ।

वर्षमा आठरदश मुरी धान फल्ने खेतमा लगाएको सुन्तलामा दश लाख भन्दा बढी कमाई हुने उनले बताए ।

सिचाई सुविधा भएको सुर्के मेलाको भूगोल र हावापानी सुन्तला खेतीका लागि उपयुक्त मानिन्छ ।

रसिलो, स्वादिलो सुन्तला काठमाडौं, पोखरा, बेनीका व्यापारीले किनेर लैजान्छन् । सुर्केमेलाका कृषकलाई कृषि ज्ञान केन्द्र र बेनी नगरपालिकाको कार्यालयले सघाएका छन् ।

लगानी जुटेसँगै मनाङ मर्स्याङ्दी जलविद्युत् आयोजना निर्माण सुरु

काठमाण्डू, मनाङ मर्स्याङ्दी जलविद्युत् कम्पनीद्वारा प्रवर्दित एक सय ३५ मेगावाट क्षमताको अर्धजलाशययुक्त मनाङ मर्स्याङ्दी जलविद्युत् आयोजनाको वित्तीय व्यवस्थापनसँगै निर्माण प्रारम्भ भएको छ ।

आयोजना निर्माणका लागि वित्तीय व्यवस्थापन भएसँगै निर्माण प्रारम्भ भएको आयोजनाको लगानीकर्तामध्येको एक कम्पनी बुटवल पावर कम्पनी लिमिटेडले प्रेस विज्ञप्ति निकालेर जनाएको छ ।

गत महिना चीनको एक्जीम बैंकसँग कर्जा सम्झौता भएको थियो ।

सम्झौताअनुसार एक्जीम बैंकले एक अर्ब २४ करोड २५ लाख चिनियाँ युआनअर्थात् १७ करोड ५२ लाख ५० हजार अमेरिकी डलर ऋण लगानी गर्नेछ ।

बाँकी ऋण रकम अन्य स्रोतबाट जुटाइएको छ । आयोजनाको अनुमानित लागत ३२ करोड ३० लाख अमेरिकी डलर रहेको छ ।

आयोजनामा बुटवल पावर कम्पनीसँगै चिनियाँ कम्पनीहरू एसीआईजी इन्टरनेशनल लिमिटेड, सिङचेङ इन्टरनेशनल इन्भेष्टमेन्ट कम्पनी लिमिटेड र क्यूवाइइसी इन्टरनेशनल कम्पनी लिमिटेड र सो कम्पनीहरूको संयुक्त लगानीको एसिआइजी इन्टरनेसनल नेपाल हाइड्रो जोइन्ट डेभलपमेन्ट इन्भेष्टमेन्ट कम्पनीको लगानी छ ।

आयोजनाको निर्माण चीनको सिनोहाइड्रो ब्युरो सेभेन कम्पनी लिमिटेडले र निर्माण सुपरीवेक्षण सोही नर्थवेष्ट इन्जिनियरिङ कम्पनीले गरिरहेको विज्ञप्तिमा जनाइएको छ ।

आयोजना निर्धारित कार्ययोजनाअनुरूप ४२ महीनाभित्र सम्पन्न गर्ने लक्ष्य छ ।

प्रधानमन्त्री ओली र अमेरिकी खर्बपति मस्कबीच भर्चुअल संवाद

काठमाण्डू, प्रधानमन्त्री केपी ओली र अमेरिकाका खर्बपति व्यवसायी एलन मस्कबीच भर्चुअल संवाद भएको छ ।

शुक्रबार। साँझ प्रधानमन्त्री ओली र स्पेश एक्स कम्पनीका मालिक मस्कबीच भर्चुअल संवाद भएको प्रधानमन्त्रीको निजी सचिवालयले जनाएको छ ।

मस्कले नेपालमा स्याटलाइट इन्टरनेट सेवा स्टार लिंक सुरु गर्न इच्छा देखाइरहेका बेला भएको संवादलाई अर्थपुर्ण रुपमा हेरिएको छ ।

४२.५ मेगावाट  क्षमताको सान्जेन जलविद्युत आयोजना राष्ट्रिय प्रसारणमा

रसुवा, सान्जेन जलविद्युत कम्पनी लिमिटेड अन्तर्गत रसुवा जिल्लाको आमाछोदिङ्मो-५ मा निर्माणाधिन ४२.५ मेगावाट  क्षमताको सान्जेन जलविद्युत आयोजनाको सम्पूर्ण   प्राविधिक परीक्षण सम्पन्न भई पहिलो युनिटबाट उत्पादित विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जडान भएको छ । 

कम्पनीका  प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अर्पण बहादुर सिंहका अनुसार आयोजनाको बाँकी दुई युनिटको परीक्षण समेत  २०८१/०८/०९ गते सम्पन्न गरी कूल जडित क्षमता अनुरुपकै विद्युत् उत्पादन गरी राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जडान गरिनेछ ।

क्यास्केड मोडलमा निर्माण गरिएका पिकिङ्ग रन अफ दि रिभर  दुई आयोजना मध्ये सान्जेन (माथिल्लो) जलविद्युत आयोजनाले २०८० भाद्र मसान्त मै सम्पन्न गरी २०८० साल असोज २१ गतेबाट ११ के.भी. कन्टिन्जेन्सी प्रसारण लाइन मार्फत व्यापारिक उत्पादन गरिरहेको छ । 

उक्त आयोजनाको विद्युत् प्रवाहको लागि कम्पनी आफैले ८ किलोमिटर ११ केभी डवल सर्किट प्रशारणलाइन तथा १३२/११ के भि सवस्टेशन तत्काल निर्माण कार्य सम्पन्न गरी चिलिमे त्रिशुली ६६ के भि प्रशारणलाइन मार्फत क्षमताको सिमितताका कारण  करिब ८.५ मे वा विद्युत् वैकल्पिक रुपमा विक्री गरी हाल सम्म करिब ३० करोड रुपैयाँ आम्दानी गरिसकेको छ । 

सान्जेन तथा सान्जेन (माथिल्लो) दुबै आयोजनाहरुको निर्माणकालमा आएको २०७२ सालको महा-भुकम्प, कोभिड -१९, नाकावन्दी, राष्ट्रिय प्रसारण लाइन उपलब्ध नहुनु लगायतका विविध अवरोधहरुले आयोजना निर्धारित समयमा सम्पन्न हुन नसके पनि हालै चिलिमे-त्रिशुली २२० के.भी. प्रसारण लाइन सम्पन्न हुने बित्तिकै आयोजनाहरुबाट विद्युत् उत्पादन गरी राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोड्न सफल भएको  कम्पनीले जनाएको छ । 

नेपालमा निर्माणाधिन पिकिङ्ग रन अफ दि रिभर आयोजना मध्ये नमुना आयोजना रहेको कम्पनीले जनाएको छ ।

सान्जेन माथिल्लो जलविद्युत आयोजनाको हेडवर्क्समा करिब  ४४ हजार घनमिटर क्षमताको पानी जम्मा गरी राष्ट्रिय विद्युत् प्रणालीलाई ७० मिनेट सहज गर्न सकिने  पिकिङ्ग पोखरीको निर्माण गरिएको छ।

 उक्त पोखरीको पानी सञ्चय गरी साँझको समयमा थप विजुली उत्पादन गरी  राष्ट्रिय विद्युत् प्रणाली उल्लेखनीय योगदान गर्न सकिने आयोजनाका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अर्पण वहादुर सिंहले जानकारी दिए ।

उक्त पिकिङ्ग पोखरीका कारण आयोजना मर्मत सम्भार गर्न  र इमर्जेन्सी व्रेकडाउनमा समेत पावरहाउस सञ्चालन गर्न सकिने जनाएका छन् ।

नेपालमा भएका क्यासकेड आयोजना मध्ये (ईडीभी) जडान गरी सान्जेन  माथिल्लो आयोजना मर्मत सम्भार गर्दा पनि  तल्लो आयोजना निरन्तर विद्युत् उत्पादन गर्न सकिने नेपालकै पहिलो आयोजना रहेको कम्पनी सचिव घनश्याम श्रेष्ठले जनाएका छन् । 

नेपालमै नमूना प्रविधिको रुपमा पहिलो पटक जडान गरिएको उक्त प्रविधी आगामी दिनमा अन्य क्यासकेड आयोजनाहरुले जडान गरी क्यासकेडको तल्लो आयोजना माथि माथिल्लो आयोजनामा रहने निर्भरता कम गर्न सकिने उनले बताए ।

 उक्त  जर्मनीमा निर्माण भएको ईडीभीको कारण कम्पनीलाइ आयोजना मर्मत सम्भार समयका कारण हुने क्षति रोकी आर्थिक रुपमा ठुलो राहत दिने कुरा समेत श्रेष्ठले जनाएका छन्  ।

सोही विशेषताका कारण काठमाण्डौ विश्वविद्यालयले उक्त आयोजनाको मोडेल  आफ्नो परीक्षण ल्यावमा मोडेल आयोजनाको रुपमा सञ्चालन गरेको छ ।

 हाल नेपालमा विकास गरिएका क्यास्केड आयोजनाहरु मध्ये यो नमुना आयोजना रहेकोले जलविद्युत विकास, नविकरणीय उर्जा, हाइड्रोलोजी, दिगो विकास लगायतका विषयमा अध्ययनरत् विधार्थीहरुको प्रयोगात्मक अध्ययन अनुसन्धानका लागि समेत उपयोग गर्न सकिने कम्पनी सचिव श्रेष्ठले बताए ।

सान्जेन (माथिल्लो) जलविद्युत आयोजनको सिभिल निर्माण कार्य ECI-Bajraguru CPL J/V, इलेक्ट्रोमेकानिकल निर्माण कार्य विश्व कै ठूलो टर्वाइन निर्माणकर्ता मध्ये चिनियाँ कम्पनी Dongfang Eletric Corporation ले गरेको हो भने हाइड्रो मेकानिकल निर्माण कार्य स्वदेशी कम्पनि  Nepal Hydro Electric Ltd ले गरेको हो ।

कम्पनीवाट निर्माणाधिन ४२.५ मे. वा. क्षमताको सान्जेन जलविद्युत आयोजनाको समेत सम्पूर्ण निर्माण कार्य सम्पन्न भई मंसिर ७ गते देखि परीक्षण उत्पादन सुरु गरिएको छ भने सबै युनिटको परीक्षण  यही मंसिर ९ गते भित्र सम्पन्न गरी ४२.५ मे. वा. विद्युत्  राष्ट्रिय विद्युत् प्रणालीमा प्रवाह गर्ने योजना रहेको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सिंहले जनाएका छन् ।

यसवाट हिउँद महिनामा हुने प्रणालीको असन्तुलन केही हदसम्म समाधान गर्न मद्दत पुग्ने देखिएको छ ।

मंसीर ८ गते शनिबार, यस्तो छ तपाईंको राशिफल

मेष : समय बलवान् नहुँदा काममा निराश, शोक–सन्ताप, धन हानि, सन्तान–कष्ट हुन सक्छ ।

वृष : तपाईंका लागि दिन त्यति सन्तोषजनक देखिँदैन । अपच, अस्तव्यस्त, दौडधूप, हुन सक्छ ।

मिथुन : शुभ समयको आगमन भएकाले द्रव्य लाभ, मान–सम्मान, उन्नति–प्रगति हुने सम्भावना छ ।

कर्कट : सजग रहनु बेस होला । धन नाश, मानसिक अस्थिरता, असन्तोष, अपव्यय हुन सक्छ ।

सिंह : दिन उत्तम फलदायक छ । धन प्राप्ति, कोसेली प्राप्ति, उत्तम भोजन, कार्य सफल होला ।

कन्या : अस्वस्थता, इष्टमित्रसँग विवाद, चोटपटकको भय हुन सक्ने भएकाले सतर्क रहनु बेस होला ।

तुला : दिन शुभ भएकाले विविध वस्तु वा सेवाको लाभ, मिष्ठान्न भोजन, द्रव्य प्राप्ति हुने देखिन्छ ।

वृश्चिक : दिन बलियो छ । सुख–सन्तोष, कार्य सिद्धि, निरोगिता, काममा सन्तुष्टिको सम्भावना छ ।

धनु : समय अनुकूल नभएकाले राज्यबाट भय, अपयश, व्यापारमा व्यवधान नआउला भन्न सकिन्न ।

मकर : तपाईंका लागि समय अनुकूल नहुँदा रोगको भय, कार्य बाधा, धन हानि, अस्वस्थता हुन सक्छ ।

कुम्भ : दिन बलवान् छ । धन लाभ, समस्याको समाधान, पठनपाठनमा सफलता हुने देखिन्छ ।

मीन : शुभ समयको आगमन भएको छ । द्रव्य लाभ, शत्रु विजय, खेल–परीक्षा आदिमा सफलता होला ।

हिमाली क्षेत्रमा हल्का हिमपात र वर्षा हुने सम्भावना

काठमाण्डू, आज पनि देशका केही स्थानमा हल्का वर्षा र हिमपातको सम्भावना रहेको छ ।

मौसम पूर्वानुमान महाशाखाका अनुसार आज दिउँसो कोशी, बागमती, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशका पहाडी भू–भागका एक/दुई स्थानमा हल्का वर्षा तथा उच्च पहाडी तथा हिमाली भू-भागका एक/दुई स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना रहेको हो ।

राति कोशी, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशका पहाडी भू–भागमा आंशिक बदली रही बाँकी भू–भागमा मौसम मुख्यतया सफा रहनेछ ।

कोशी, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशका पहाडी भू–भागका एक/दुई स्थानमा हल्का वर्षा तथा उच्च पहाडी तथा हिमाली भू–भागका एकरदुई स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना छ ।

महाशाखाका अनुसार कोशी, बागमती, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशका पहाडी भू–भागका एक/दुई स्थानमा हल्का वर्षा तथा उच्च पहाडी तथा हिमाली भू-भागका एक/दुई स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना छ ।

देशमा हाल पश्चिमी वायुको सामान्य प्रभाव छ । यस्तै, भारतको उत्तर प्रदेशको तल्लो वायुमण्डलमा कमजोर न्यूनचापीय प्रणाली अवस्थित रहेको महाशाखाले जनाएको छ ।

झापाबाट एघार करोडको चिया निर्यात

झापा, नेपाल बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था (एनएमसी) ले रु ११ करोड ४३ लाख ६१ हजार बराबरको चिया भारत निर्यात गरेको छ ।

संस्थाले तीन लाख ६४ हजार ४४ केजी तयारी चिया निर्यातबाट उक्त रकम आर्जन गरेको हो ।

“गुणस्तरीय चिया उत्पादनमा जोड दिइरहेका छौँ । चियाखेती गर्ने किसान हाम्रो सहकारीका सदस्य हुनुहुन्छ ।

चियाखेती किसानहरूले गर्नुहुन्छ, हामी पत्ती किनेर तयारी चिया उत्पादन गर्छौं ”, संस्थाका व्यवसाय प्रमुख रवीन्द्र पाण्डेले भने ।

इलामको सूर्योदय–१, माइजोगमाई–१ र झापाको मेचीनगर–५ मा संस्थाले तीनवटा चिया प्रशोधन कारखाना सञ्चालनमा ल्याएको छ ।

इलाममा उत्पादित चियालाई उपभोक्ताले रुचाएकाले त्यहाँ उत्पादित हरियोपत्ती संस्थाले खरिद गर्दै आएको छ ।

संस्थामा तीन सय ५० जना चिया किसान आबद्ध रहेका र चिया व्यवसायमा रु। १३ करोड लगानी भएको उनले बताए ।

संस्थाको चिया व्यवसायमा ५२ जनाले प्रत्यक्ष रोजगारी पाएका छन् । संस्थाले ‘एनएमसी’ ब्रान्डमा ब्ल्याक टी, अर्थोडक्स टी र ग्रीन टी उत्पादन गर्दै आएको छ ।

उत्पादित चियामध्ये १० प्रतिशत स्वदेशमा खपत हुने र बाँकी निर्यात हुँदै आएको जानकारी उनले दिए ।

बचत तथा ऋण कारोबार, कृषि फार्म, डेरी उद्योग र सहकारी ‘सुपर मार्केट’ सञ्चालन गरिरहेको उक्त संस्थाले किसानबाट सोझै चियापत्ती खरिद गरेपछि उनीहरू लाभान्वित भएका छन् ।

उनीहरूले अघिल्लो महिनाको भुक्तानी सहज रूपमा हरेक महिनाको १५ गते पाउने गरेका छन् ।

रासस

रुमलिएको कथा ‘ह्रस्व दीर्घ’

काठमाण्डू, नेपाली चलचित्रमा अझै पनि भारतीय कलाकारको भिड बटुलेर चलचित्र चलाउँछु भन्ने प्रवृति हटेको छैन् ।

चलचित्र ‘ह्रस्व दीर्घ’ यसको उदाहरण हो । कुनै बेला चलचित्र नोटबुकको ‘गाला रातै गाला रातै’ बोलको गीतबाट चर्चा कमाउनुभएकी नायिका नीता ढुङ्गाना निर्मित चलचित्र ‘ह्रस्व दीर्घ’ ले पनि केवल भारतीय कलाकारलाई भेला पार्ने काम मात्र गरेको छ ।

चलचित्रको कथा सामान्य छ । मेयर (विपना थापा) को छोरा हरि (हरिहर अधिकारी) र देवधाम चलाउने महामहन्त (प्रदीप रावत) की छोरी नारायणी (नीता ढुङ्गाना) बिचको प्रेमकथा हो ‘ह्रस्व दीर्घ’ ।

हरि भगाउ डटकमका सञ्चालक हुन्छन् । उनका साथी काले (आदर्श मिश्र) दुवै मिलेर दुःखमा परेकालाई मद्दत गर्ने काम गर्छन् ।

यस्तै काम गर्दागर्दै उनको भेट अनौठो तरिकामा नारायणीसँग हुन्छ । मन्दिरको पोखरीमा चिप्लियर लड्न लागेकी नारायणीलाई हरिले बचाउँछन् ।

संयोगले हरिको हात नारायणीसँग २४ घण्टासम्म जोडिन पुग्छ २४ घण्टा दुवैसँगै रहँदा अनेकन घटना घट्छन् ।

यसपछि चलचित्रको कथाले अनेकन मोड लिन्छ । दुवैको प्रेमलाप सुरु हुन्छ । दुवैको परिवारलाई उनीहरूको प्रेमबारे थाहा हुन्छ ।

महामहन्तले हरिको आमासँग प्रदीपलाई एक महिना धाममा बस्नुपर्ने सर्त राख्छन् र हरिको आमाले पनि नारायणीलाई आफूलाई एक महिनासम्म राख्ने सर्त राख्छिन् ।

दुवैलाई सर्त स्विकार्य हुन्छ । हरिको विवाह नारायणीसँग हुन्छ वा हुन्न ? यही कुरामा रुमलिएको छ चलचित्रको कथा ।

हरिले महामहन्तलाई प्रभावित बनाउन सक्लान त ? यता नारायणी हरिको आमासँग कति घुलमिल हुन सक्छिन् ।

एक महिना समय पनि सकिन्छ र कथामा अर्को मोड तब आउँछ जब नारायाणीले आफ्नी बहिनी (गरिमा शर्मा) कसको मद्दतले भागिन् र उनलाई मर्नुपर्ने अवस्था कसले सिर्जना गरेको हुन्छ भन्ने थाहा पाउँछिन् ।

मरिसकेकी बहिनीले कथामा अनेकन ट्विस्ट ल्याउने काम गर्छिन् । चलचित्रको राम्रो पक्ष भनेकै दक्षिण भारतीय कलाकारहरूको अभिनय र यसको सिनेमाटोग्राफी हो ।

चलचित्रमा साधारण दृश्यलाई पनि सिनेमाटोग्राफरले मेहनत गरेर खिच्नुभएको छ । चलचित्रको कमजोर पक्ष भनेको यसको कथा हो ।

नीता ढुङ्गाना र हरिहर अधिकारीको भूमिकालाई ठिकठाक भन्नु पर्छ । आमाको भूमिकामा विपना थापा र सञ्चिता लुइँटेललाई सुहाएको छ ।

गरिमा शर्माको अभिनयमा केही मात्रामा भए पनि सुधार आएको देखिन्छ । भावनात्मक दृश्य उहाँलाई सुहाएको छ ।

दक्षिण भारतीय चलचित्रमा सधैँ हसाइरहने भूमिकामा देखिएका भारतीय अभिनेता ब्रह्मानन्दमको अभिनयमा धेरै आशा गरिएको थियो जुन आशा निराशामा बदलिएको छ ।

अभिनयमा पर्फेक्ट भए पनि उनको हसाउने शैली चलचित्रमा फितलो छ ।

दक्षिण भारतीय चलचित्र र गजनी फेम प्रदीप रावतको अभिनयबाट नेपाली दर्शक प्रभावित बनेका थिए र ‘ह्रस्व दीर्घ’ मा पनि उनको अभिनय प्रशंसायोग्य छ ।

हरिको साथी बनेका आदर्श मिश्र र नारायणीको साथी बनेकी लक्ष्मी पौडेलको अभिनयमा खासै तुक छैन । उनीहरूलाई चलचित्रमा अनुहार देखाउन मात्र राखिएको हो जस्तो भान हुन्छ ।

चलचित्रको दृश्य, गीतसङ्गीतले अवश्य नै दर्शकको मन छुन्छ । चलचित्र मुख्य खस्किएको भनेकै यसको कथा र पटकथामा नै हो ।

चलचित्र विभिन्न कथामा रुमलिएको छ । ज्योतिष हरिहर अधिकारीले चलचित्रको कथामा अझ बढी समय बिताएका भए चलचित्र हेर्नलायक बन्थ्यो कि ?