प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले भारतीय प्रख्यात गायिका लता मङ्गेशकरको निधनप्रति दुःख व्यक्त गर्नुभएको छ ।
प्रख्यात गायिका मङ्गेशकरको ९२ वर्षको उमेरमा आइतबार निधन भएको हो ।
प्रधानमन्त्री देउवाले ट्वीट गर्दै कैयौँ लोकप्रिय नेपाली गीतमा समेत आवाज दिनुभएकी भारतीय गायिका लता मङ्गेशकरको निधनको खबरले आफू दुःखी भएको बताउनुभएको छ ।
प्रधानमन्त्री देउवाले दिवङ्गत मङ्गेशकरप्रति भावपूर्ण श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्दै उहाँका परिवारजनमा समवेदना व्यक्त गर्नुभएको छ ।
एमसिसी पारित गर्न अमेरिकाकोे डेटलाइन
काठमाडौं-एमसिसी पारित गर्न अमेरिकाले डेटलाइन तोकेर नेपाललाई पत्र पठाएको छ ।
अमेरिकी सरकारको सहायता परियोजना एमसिसीका कार्यवाहक प्रमुख कार्यकारी अधिकृत महम्मुद बाले प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा र नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाललाई सम्बोधन गर्दै पत्र काटेका हुन् ।
अधिकृत महम्मुद बाले एमसिसी परियोजना फेब्रुअरी २८ अर्थात् फागुन १६ गतेभित्र संसदबाट अनुमोदन गर्न डेटलाइन समेत पत्रमा उल्लेख गरिएको छ ।
एमसिसीले काटेको पत्रमा एमसिसीमा प्रतिबद्धता अनुसारको कदम चाल्न आग्रह गरेको छ ।
एमसिसीको विषयले नेपालमा जनस्तरबाटै चर्को विरोध भइरहेको बेलामा देउवा र प्रचण्डले २९, सेप्टेम्बर २०२१ मा ५ महिनाको समयसीमा थप गर्न माग गरेका थिए। देउवा र प्रचण्डले ६ बुँदे प्रतिबद्धतासहित अमेरिकालाई पत्र पठाएका थिए।
देउवा र प्रचण्डले ६ बुँदे प्रतिबद्धतासहित अमेरिकालाई पठाएको पत्र सार्वजनिक भएसँगै सत्ता गठबन्धन बिच तिक्तता बढेको छ ।
माओवादी नेता नारायण काजी श्रेष्ठले एमसिसी पास गर्नेसँग सत्ता साझेदारी गर्न नसकिने भन्दै आफ्नो चर्को टिप्पणी ब्यक्त गरिसकेका छन् ।
देउवा र प्रचण्डले ६ बुँदे प्रतिबद्धतासहित अमेरिकालाई पठाएको पत्रमा एमसिसीबाट प्राप्त भएका स्पष्टीकरणका सम्बन्धमा छलफल गरी गठबन्धन साझेदारहरू र हाम्रा पार्टीका सदस्यहरूलाई सूचित गर्ने, सरकारको साधनस्रोत प्रयोग गरी नेपाली जनतालाई यसबारेमा सूचित गर्दै कम्प्याक्ट कार्यान्वयनमा सरकारको सहयोगका सम्बन्धमा जानकारी गराउँदै कम्प्याक्टका सम्बन्धमा रहेका आशंकाहरू हटाउने उल्लेख छन्।
यस्तै, गठबन्धनका साझेदार नेताहरूसहित संयुक्त पत्रकार सम्मेलन गरी एमसिसी सम्झौता अनुमोदनका सम्बन्धमा सकारात्मक दृष्टिकोण प्रस्तुत गर्ने, सरकारी सञ्चारमाध्यममार्फत कम्प्याक्टका सम्बन्धमा यथार्थ सूचना सम्प्रेषण गर्ने प्रतिबद्धता जाहेर गर्दै पत्र पठाएका थिए।
एमसिसी पारित गर्न अमेरिकाकोे डेटलाइन
सर्लाही-लालबन्दी नगरपालिकाले आफ्नो नगरभित्रका घरघरमा कोरोनाविरुद्ध खोप अभियान सुरु गरेको छ ।
कोरोना भाइरसविरुद्ध नेपाल सरकारले थालेको खोप अभियानअन्तर्गत नगरपालिकाले नगरभित्रका हरेक घरमा कोरोनाविरुद्धको घुम्ती खोप सेवा आजदेखि सुरु गरेको हो ।
सङ्घीय सरकार, मधेश प्रदेश सरकारको विशेष सहयोग र बागमती सेवा समाज तथा ‘आड्रा’ नेपालको समन्वयमा नगरभित्रका हरेक घरघरमा कोरोनाविरुद्धको घुम्ती खोप सेवा सुरु गरिएको नगर प्रमुख मानबहादुर खड्काले बताउनुभयो ।
उहाँका अनुसार जिल्लाका लालबन्दी, हरिवन र हरिपुर नगरपालिकाले पहिला पनि जिल्लाका २० स्थानीय निकायको तुलनामा सबैभन्दा बढी खोप लगाएको र अहिले पनि जिल्लामा पहिलो पटक लालबन्दीले यो अभियान सुरु गरेको हो ।
नगरभित्रका खोप केन्द्रमा आउन नसक्ने गर्भवती, ज्येष्ठ नागरिक, अपाङ्गता भएका तथा शारीरिक रुपमा फरक क्षमता भएका नागरिकलाई घरमै पुगेर कोरोनाविरुद्धको पहिलो खोप लगाउने अभियानकोे आज नगर प्रमुख खड्का र बागमती सेवा समाजका अध्यक्ष भरत कार्कीले एकैसाथ उद्घाटन गर्नुभएको हो ।
विगत दुई दिनको वर्षाका कारण यहाँका इँटा व्यवसायी मारमा परेका छन् ।
लगातारको वर्षाले जिल्लाका इँटा व्यवसायीमा ठूलो क्षति पुर्याएको उनीहरुको गुनासो छ ।
दुई दिन परेको वर्षाले जिल्लामा रहेका इँटा उद्योगमा करोडौँ मूल्यका इँटा नष्ट भएको तारा इँटा उद्योगका सञ्चालक प्रकाश थपलियाले बताउनुभयो ।
उहाँका अनुसार पानीले इँटा उद्योगमा चाङ लगाएर राखिएका काँचो इँटा भिजेर नष्ट भएको छ ।
जिल्लामा रहेका ९३ इँटा उद्योगमा वर्षाले करिब रु ३५ करोड मूल्य बराबरको क्षति पुगेको सर्लाही इँटा उद्योग व्यवसायी सङ्घका अध्यक्ष मेथुर चौधरीले जानकारी दिनुभयो ।
उहाँका अनुसार जिल्लामा रहेका ९३ उद्योगमध्ये ८४ इँटा उद्योग हाल सञ्चालनमा रहेका छन् ।
काठमाडौँ-भोलि (सोमबार) बस्ने मन्त्रिपरिषद् बैठकबाट स्थानीय तहको निर्वाचन घोषणा हुने भएको छ ।
सरकारका प्रवक्ता एवं सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीले सोमबार बस्ने मन्त्रिपरिषद्को बैठकबाट निर्वाचन घोषणा हुने जानकारी दिएका हुन् ।
मन्त्री कार्कीले मिति घोषणमा सरकार प्रतिबद्ध रहेको बताउदै निर्वाचन तथा निर्वाचनको मिति घोषणाका बिषयमा ढुक्क हुन समेत आग्रह गरेका छन् ।
सरकारले निर्वाचनको मिति घोषणा गर्न आलटाल गरिरहेको भन्दै अहिले आलोचना भइरहेका छ।
सोमबार मन्त्रिपरिषद्को बैठक बसेर जेठ ४ गर्ने चुनाव गर्न निर्णय गरिने मन्त्री कार्कीले बताएका छन् ।
निर्वाचन आयोगले सिफारिस गरेको मितिमा चुनाव सम्पन्न गर्ने कार्कीले जानकारी दिए ।
आयोगले सिफारिस गरेको एक साता भइसक्दा पनि मिति घोषणा नगरेपछि सरकारले आलटाल गर्न खोजेको हो कि भन्ने शङ्का उत्पन्न भएको थियो ।
काठमाडौं-काठमाण्डौ वडा वडा नं ३२ स्थित सहयोगी नगरका आमा समुह तथा स्थानियले आन्दोलनको घोषणा गरेका छन् ।
सहयोगी नगरका आमा समुह तथा स्थानिय खानेपानि संस्थान बिरुद्ध आन्दोलनमा उत्रिएका हुन् ।
खानेपानि संस्थानले समान रुपमा खानेपानी वितरण नगरेको भन्दै उनीहरु आन्दोलनमा जान बाध्य भएको आन्दोलन समितिकी अध्यक्ष मनमाया कार्कीले जनाएकी छिन् ।
मनमाया कार्कीको अध्यक्षतामा गठन भएको सात सदस्यीष् आन्दोलन समितिले विभिन्न माग राखी शनिवार मिनभवन खानेपानी संस्थानलाई ध्यानाकर्षण गरेको छ ।
खानेपानीको धारा जोडेको दश वर्ष देखी धारामा पानी नदिएको भन्दै झण्डै एक सय घरपरिवार आन्दोलनमा सहभागी भएका छन् ।
संस्थानले सोर्स फोर्स लगाउने घरमा मात्रै खानेपानी छोड्ने गरेको गुनासो अध्यक्ष कार्कीले गरिन् ।
संस्थान नसुध्रिएमा स्थानिय आमाहरुले पानीका खाली भाडा संस्थानलाई वुझाउने समेत चेतावनी दिए ।
आन्दोलन समितिले खाने पानीको माग गर्दै भोली सोमबार खानेपानी संस्थानमा धर्ना दिने कार्यक्रम तय गरेको समितिले जनाएको छ ।
बज्जिका भाषा समाचार सम्पादककाे अनुभव
नेपाल पत्रकार महासंघ राैतहट शाखाका अध्यक्ष प्रेमचन्द्र झा बज्जिका भाषामा (एफ एम रेडियोबाट) समाचार सम्पादकको रुपमा काम गरि पहिलो बज्जिका भाषा सम्पादकको स्थान कायम राख्नु भएको छ ।
उहाँकाे बज्जिका भाषाकाे समाचार सम्पादक भई काम गरेको अनुभवलाई समेटेर सम्पति न्युजसँग गरिएकाे सानाे कुराकानी ।
यसलाई मैले निकै चुनाैती पुर्ण र नयां कामको रुपमा मैले अनुभव गरे ।
तर मेलै समाचार सम्पादककाे काम सम्झे बुझेकाे थिए । रेडियोको लागि समाचार सम्पादन गर्नु । भाषा अनुवाद गर्नु । अरु भाषालाई बज्जिका भाषामा अनुवाद गर्नु ।
तत्कालै अनुवाद गरेर तत्कालै अन एयर प्रसारण प्रसारित गराउनु बहुत कठिनाई पुर्ण रहयो ।
मलाई लाग्थ्यो मैले गरेको काम कतिको ठिक संग गर्न सकिरहेको छु छैन ? त्यस प्रति आम श्रोताको धारणा के होला ? हमेशा आफै संग याे प्रश्न उब्जिरहन्थे ।
जब हाम्रो समाचार आम श्रोता सहित हामी संगै रेडियो (राैतहट एफ एम ९०.८मेगाहर्ज) मा अरु विधामा काम गर्नेले जब मन पराए ती कुराले नै सबै प्रश्नको राम्रो संग जवाफ पाए ।
जो आलोचक थिए । केही हप्ता मै उहाहरुको मुखबाट प्रसंसाको कुरा सुन्न पाए । जुन मेरा लागि अर्थात एउटा भाषासेवीका लागि बहुत ठुलो गर्वको कुरा थियो । स्वभिमानको कुरा थियो ।
एउटा नाैलो काम गरेको छु । कुनै ठुलो लडाई जितेको छु जस्तो लाग्दथ्यो ।
मैले समाचार सम्पादक को हैसियतमा रहेपनि ईलेकट्रोनिक्स संचार माध्यममा दिनमा ३/४ पटक समाचार फेरेर प्रशारणका लागि पठाउदा आजको दिनमा मलाई ती दिनहरु बर्षाै पहिले दिएको शैक्षिक योग्यताको परीक्षा भन्दा कम गम्भीर हुदैन्थ्यो ।
जसको फलस्वरुप नै होला । हामी नयाँ काममा सहजताका साथ सफल भयाै । हाम्रा कामको प्रसंसक मात्र धेरै भएन ।
कतिपयले अनुसरण गरे म यहाँ सम्म दाबी गर्न चाहन्छु कि हामीले बनाएको बाटो लाई नै बज्जिका रेडियोकर्मिले पछ्याउँदै छन ।
बज्जिका भाषाका लागि मैले गरेको योगदान धेरै ठुलो र अरु काेही भाषासेवीले गर्नु भएको योगदान कम हो ।
म मात्र होईन यसमा कोही सहमत हुदैन । तर मैले गरेको काम कठिन , एकदमै नयाँ र फरक विधामा थिए भन्नमा मलाई कहि कहिल्यै संकोच हुदैन ।
दुनियाँले पत्याउन या न पत्याउन तर ती दिनहरुमा बज्ने हरेक न्युज आगाडीको ट्युन (न्युज फिलर)संगै मुटु धड्केका अनुभव अरु कसै संग छैन होला ।
आज का दिन सम्ममा जो भाषासेवी जुन क्षेत्रबाट बज्जिका भाषाको लागि जुन योगदान पुर्याई रहनु भएको छ ।
त्यसको म ठुलो प्रसंसक छु ।
उहाँहरु प्रति धन्यवाद र आभार प्रकट गर्न चाहन्छु ।
बज्जिका भाषाको मात्र होईन जुन सुकै भाषाको बिस्तारमा प्रचार प्रसारमा आम सञ्चार माध्यमको बहुत ठुलो मुमिका हुन्छ ।
जहाँ सम्म वज्जिका भाषाको कुरा गर्दा हामीले बोल्ने भापा वज्जिका हो । भनेर सर्वप्रथम जानकारी गराउने काम आम सञ्चारमा माध्यमले गरेका छन ।
आम सञ्चार माध्यमले नै भाषासेवीले गरेका हरेक श्रृजना जनजन सम्म पुर्याउने काम गरिरहेका छन । जसका कारण वज्जिका भाषा मात्रै हाेईन ।
कुनै पनि भाषाको विस्तार तथा प्रचारप्रसार मा आम संचार माध्यमको भुमिका निकै ठुलो छ ।
राैतहटका अग्रज साहित्यकार, पत्रकार र भाषासेवीले नै नेपालमा बज्जिका भाषालाई गाैरबमय स्थान दिलाउने काम गरेका छन ।
वज्जिका भाषा यहाको माटो ,हावा ,पानी र आमाको बोली हो भने बुझाएका छन । वज्जिका भाषा र राैतहट जिल्ला एक अर्काकाे पुरक भएका छन ।
नेपालमा राैतहटको धेरै कुराले राष्ट्रिय पहिचान बनाउने कार्य गरेका छन ।
तर भाषा र साहित्यका क्षेत्रको कुरा गर्ने हो भने राैतहट वज्जिका भाषा साहित्यका लागि उर्वर भुमि हो भन्ने मान्यता स्थापित गर्न लायक काम भएको देखिन्छ ।
राैतहटमा यि क्षेत्रहरुमा नै सञ्चार माध्यमहरुले निरन्तर काम गरि रहनु पर्ने देखिन्छ ।
राैतहटमा भाषाका कारण अर्थात वज्जिका भाषाकाे प्रचार प्रसार गरे यहाँका सञ्चार माध्यम जति लाेकप्रिय भए मलाई लाग्दैन ।
अरु भाषाकाे प्रचारप्रसार गरेकोे भए यति थाेरै समयमा यहि ख्याति वा लोकप्रियता हासिल गर्न सक्थे ।राैतहटमा वज्जिका भाषामा आम सञ्चार माध्यमले गर्नु पर्ने अझै धेरै काम छन ।
आम सञ्चार माध्यमले केही काम निरन्तर गरि रहेका छन ।
जस्तै यहाँका सबै एफ रेडियोले व्जज्किा भाषामा नै आफ्नो समाचार प्रसारण गरिरहेका छन ।
प्राय:सबै रेडियोका आफना मेन फिलर (सञ्चारमाध्यमको नाम बोल्ने)भाषा वजज्किा नै छन ।
एफ एम रेडियोहरुले अधिकांश कार्यक्रम व्जज्किा भाषामा चलाउदै आएका छन ।
श्रोताले मनपराउनु भएका कारणले नै ती समाचार मुलक होस वा मनोरञ्जनात्मक कार्यक्रमले निरन्तरता पाई रहेको छ ।
स्थानिय भाषा संस्कृतिलाई जगेर्ना गर्ने काम गरे वापतको मुल्यांकन नहुदा ती सञ्चार माध्यम अहिले प्रतिस्पर्धामा पछाडि पारिएको देखिन्छ ।
भाषाकाे प्रचारप्रसार र विस्तारमा लागेका सञ्चारमाध्यम ,सञ्चारकर्मी र सञ्चार उधमीको योगदानको उचित कदर हुन जरुरी देखिन्छ । तबमात्र गर्ने लाई अझै काम गर्ने जांगर चल्छ ।
वज्जिकाको क्षेत्र वा नेपालमा वज्जिकाको सबै थोक राैतहट भएपनि एफ एम रेडियो र केही साहित्यिक पत्रिका बाहेकमा व्जज्किाले अझै किल्ला गाडन बाकी नै छ ।यसलाई अवसर र चुनाैति दुबै मान्न सकिन्छ । यस मानेमा कि गर्नेका लागि अवसर हाे ।
जस्तो व्जज्किा भाषालाई प्रमुख बनाएर वा वज्जिका भाषा भाषिलाई लक्षित गरेर टेलिभिजन,दैनिक समाचार पत्र र रंगिन कलेवरका साप्ताहिका मासिक म्यागजिन आउन बांकी नै रहेका छन ।
यसमा आम सञ्चारमाध्यमले राैतहटमा राम्रो गर्न सक्छन् । जो वज्जिका भाषाको प्रचारप्रसार तथा विस्तार अझै ठुलो याेगदान दिन सक्छन् । धन्यवाद ।
बज्जिका भाषा समाचार सम्पादककाे अनुभव
देउवा र ओली बिच भेटवार्ता हुदैँ
काठमाडौँ-प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा र एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बिच भेटवार्ता हुने भएकाे छ ।
एमसीसी र स्थानीय तहको चुनावको मिति घोषणा लगायतका बिषयमा छलफल गर्न देउवाले एमाले अध्यक्ष ओलीसँग छलफल गर्न लागेका हुन् ।
स्रोतकाअनुसार प्रधानमन्त्रीले माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डसहित राखेर छलफल गर्ने सम्भावना छ ।
अपरान्ह ४ बजे बालुवाटारमा हुने छलफललाई अर्थपूर्ण मानिएको छ ।
ओली प्रधानमन्त्रीबाट हटेपछि पहिलोपटक बालुवाटार जाँदैछन् ।
स्थानीय चुनावको मिति घोषणामा ढिलाइ भइरहेकोमा एमालेले संशय व्यक्त गरेको छ ।
जेठ ५ गतेअघिनै चुनाव सम्पन्न गर्नेगरी मिति तोक्न ओलीले दबाब दिने भएका छन् ।
देउवा र ओली बिच भेटवार्ता हुदैँ
सुर्खेतमा आजदेखि प्याराग्लाइडिङ उडान
सुर्खेत उपत्यकामा आजदेखि नियमितरुपमा प्याराग्लाइडिङ उडान सुरु हुने भएको छ ।
वेलकम प्याराग्लाइडिङ प्रालिले वीरेन्द्रनगर नगरपालिका–१४ बयलकाँडा र वडा नं १ देउती थानलाई केन्द्र बनाएर उडान गर्ने तयारी गरेको छ ।
कम्पनीका सञ्चालक पदमबहादुर शाहीले नेपाल नागरिक उडड्यन प्राधिकरणबाट सञ्चालन अनुमति प्राप्त गरिसकेको बताउनुभयो ।
प्राधिकरणले शाही मुख्य सञ्चालक रहेको वेलकम प्याराग्लाइडिङ प्रालिलाई एक वर्षको उडान अनुमति दिएको हो ।
सञ्चालक शाहीले विश्व कीर्तिमानी प्याराग्लाइडिङ पाइलट सानुबाबु सुनुवारले उडान भर्ने जानकारी दिँदै प्रतिव्यक्ति रु तीन हजार ५०० शुल्क निर्धारण गरिएको उल्लेख गर्नुभयो ।
समूहमा उडान भर्नेलाई विभिन्न अफर राखिएको छ । पाँच जनाको समूहलाई रु तीन हजार २००, १० जनाको समूहलाई रु दुई हजार ८०० र १० भन्दा बढी आउनेलाई रु दुई हजार ५०० शुल्कमा प्याराग्लाइडिङ उडान भर्न पाउनेछन् ।
उडान शुल्कबाहेक फोटो र भिडियो लिन चाहनेले भने थप रु एक हजार तिर्नुपर्नेछ । प्याराग्लाइडिङमा एकपटकमा २० मिनेटसम्म उड्न सकिनेछ ।
सुर्खेतमा यसअघि २०७० सालमा परीक्षण उडान भए पनि नियमित प्याराग्लाइडिङ सञ्चालन भने हुन सकेको थिएन ।
अब भने नियमित सेवा प्रदान गर्ने सञ्चालक कम्पनीले जनाएको छ ।
वेलकम प्याराग्लाइडिङ प्रालिले पोखराको बाबु एडभेन्चरसँग साझेदारी गरेर उडानका लागि १२ चालक सुर्खेत भित्र्याएको छ ।
कर्णालीमा साहसिक पर्यटनको प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यले सेवा शुरु गरिएको सञ्चालक शाहीको भनाइ छ ।
“हामीले सुर्खेतमा प्याराग्लाइडिङ उडानका लागि यसअघि पनि प्रयास गरेका थियौँ, दक्ष जनशक्ति अभावका कारण नियमित सञ्चालन गर्न सकेनौँ”, उहाँले भन्नुभयो, “सुर्खेतको भूगोल र हावापानी प्याराग्लाइडिङका लागि उपयुक्त छ, हावाको बेगमा कुनै समस्या आइपरे आपत्कालीन अवतरणको पनि व्यवस्था मिलाइएको छ ।”
सुर्खेतमा आजदेखि प्याराग्लाइडिङ उडान
अवरुद्ध त्रिभुवन राजपथ सञ्चालनमा
हिमपातका कारण दुई दिनदेखि अवरुद्ध त्रिभुवन राजपथ आज बिहानैबाट सञ्चालनमा आएको छ ।
थाहा नगरपालिकाको दामन, सिम्भञ्ज्याङ तथा अघोर क्षेत्रमा सडक ढाक्ने गरी डेड फिटसम्म हिउँ परेपछि शुक्रबार र शनिबार राजमार्ग अवरुद्ध बनेको थियो ।
जेसिबी प्रयोग गरी सडकमा जमेको हिउँ हटाइ सञ्चालनमा ल्याएको इलाका प्रहरी कार्यालय पालुङले जनाएको छ ।
सडक सञ्चालन भएसँगै काठमाडौँबाट हेटौँडातर्फ र हेटौँडाबाट काठमाडौँतर्फ जाने सवारी पुन:सञ्चालनमा आएका छन् ।
अवरुद्ध त्रिभुवन राजपथ सञ्चालनमा
राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले दिगो सामाजिक आर्थिक समृद्धिको नयाँ मार्ग पहिल्याउन सबैले प्रण गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ ।
वसन्त पञ्चमी तथा सरस्वती पूजाको अवसरमा आज शुभकामना सन्देश दिँदै उहाँले ज्ञान र शिक्षाको उन्नयनबाट नेपाली राष्ट्रिय जागरणको शक्तिशाली उद्बोधन हुन सकोस् भन्ने कामना गर्नुभएको छ ।
विद्या, वुद्धि, कला र सङ्गीतको उन्नयनसँग गाँसिएको मौलिक पर्वका रूपमा मनाइने वसन्त पञ्चमी तथा सरस्वती पूजाको अवसरमा स्वदेश तथा विदेशमा रहनुभएका सम्पूर्ण दिदीबहिनी तथा दाजुभाइहरूमा हार्दिक शुभकामना व्यक्त गर्दै राष्ट्रपतिले सर्वसुलभ, गुणस्तरीय र व्यावसायिक शिक्षाका माध्यमबाट प्रतिस्पर्धी जनशक्ति विकास गर्ने, शिक्षामा लगानी अनुसारको प्रतिफल निकाल्ने र नवप्रवर्तनका लागि युवा पुस्तासँग राज्यले हातेमालो गरेर अघि बढ्नुपर्ने ठूलो चुनौती रहेको सन्देशमा उल्लेख गर्नुभएको छ ।
“समयले दिएको यस हाँकलाई स्वीकार्दै दिगो सामाजिक आर्थिक समृद्धिको नयाँ मार्ग पहिल्याउन आजको दिन हामी सबैले प्रण गर्नैपर्दछ”, उहाँले भन्नुभएको छ ।
वर्तमान सन्दर्भमा प्रारम्भिक बाल विकास तहदेखि, विद्यालय हुँदै विश्वविद्यालयसम्म नै शिक्षाको सामयिक सुधारका सवालहरू साझा राष्ट्रिय चासोका विषय हुन पुगेका बताउँदै उहाँले शैक्षिक संस्थाहरूको सुधार, प्राध्यापक तथा शिक्षकहरूको सीप अभिवृद्धि र वृत्तिविकास, जीवनोपयोगी शिक्षा नीतिको निर्माण तथा अनुसन्धानमुखी शिक्षाको माध्यमबाट नागरिकको चौतर्फी व्यक्तित्व विकासमा राष्ट्र, अभिभावक र शैक्षिक संस्थाहरूले गर्नुपर्ने समवेत प्रयासतर्फ हामीले आफूलाई निर्देशित गर्नुपरेको छ उल्लेख गर्नुभएको छ ।
सरस्वती पूजाको सबैभन्दा ठूलो सन्देश बाल्यावस्थादेखि नै शिक्षालाई विशेष जोड दिनु हो ।
विद्याले व्यक्तिको सामथ्र्य अभिवृद्धि गर्छ, सच्चरित्र दिन्छ, त्यसैले आजको दिन बालबालिकालाई विद्यारम्भ गराउँदा दिगो शिक्षा प्राप्त हुने जनविश्वास रहेको उहाँले बताउनुभएको छ ।
“प्रकृति, संस्कृति र सभ्यताको त्रिवेणीका रूपमा रहेको वसन्त पञ्चमीलाई नेपालमा राजकीय महत्व प्राप्त छ । आजको दिन गरिने वसन्त श्रवण र सरस्वती पूजा केवल औपचारिकता होइन, हाम्रो जीवनलाई सदैव ऊर्जाशील बनाइराख्ने र नवीन खोजतर्फ प्रेरित गरिहने पर्व हो । यसको गरिमालाई हामी सबैले आत्मसात गर्नुपर्दछ”, सन्देशमा भनिएको छ ।
वसन्त पञ्चमीलाई सरस्वती प्रकट भएको दिन अर्थात् सरस्वती जयन्ती मानेर सरस्वतीलाई विद्याकी देवीका रूपमा पूजा–आराधना गर्ने प्रचलन वैदिक कालदेखि नै चलिआएको छ, ऋग्वेदमा वाग्देवी अर्थात् वाणीकी देवी मानिएकी सरस्वती भएजस्तै बौद्ध सभ्यतामा ज्ञानका बुद्धलाई मन्जुश्रीका रूपमा उपासना गरिने प्रचलन रहेको भन्दै राष्टपतिले ज्ञानका स्रोत मानिने पुस्तकसहित सङ्गीतका वाद्ययन्त्र तथा रङ–कलाका साधनलाई सरस्वतीकै स्वरूप मानेर पूजा गर्ने परम्परा रहेको बताउनुभएको छ ।
वसन्त पञ्चमीले एकातिर ज्ञानमा अन्तर्निहित शक्तिको पहिचान गरी त्यसलाई उत्सवमय बनाउने तथा मानवजातिलाई असल र खराब छुट्याई असल मात्रलाई ग्रहण गर्ने आन्तरिक प्रकाशको खोजी गर्न निरन्तर उत्प्रेरित गर्दछ भन्नुभएको छ ।
नेपालका धेरै सांस्कृतिक पर्व र परम्परा जस्तै वसन्त पञ्चमी पनि प्रकृतिसँग अन्योन्याश्रित रूपले जोडिएका, जाडोयाम सकिएर वसन्त ऋतुको आगमन हुँदा प्रकृतिले नवीनता पाउँने तथा स्रस्टाहरू वसन्त ऋतुलाई सिर्जनाको प्रतीक मान्दछन् भन्दै राष्टपतिले सन्देशमा किसानका निम्ति वसन्त पञ्चमी नयाँ बाली लगाउन प्रकृतिले दिएको अवसरका रूपमा लिने गएिको र पर्यावरणको दिगो संरक्षण गर्दै मानव विकासको अवधारणालाई मूर्तरूप दिन आजका दिनले प्रेरणा प्रदान गर्दछ भन्ने आफूलाई लागेको उल्लेख गर्नुभएको छ ।
आज सरस्वती पूजा तथा वसन्त श्रवण गरिँदै
प्रत्येक वर्ष माघ शुल्क पञ्चमीको दिन गरिने सरस्वती पूजा विधिपूर्वक आज गरिँदै छ ।
यस अवसरमा विशेष गरी विद्यार्थी, लेखक, कवि, पत्रकार, कलाकारलगायतले सरस्वती, किताब, कपी, कलम, बाध्ययन्त्रलगायत साधनको पूजा गरिनेछ ।
विद्यालयमा विशेष रुपमा सरस्वतीको पूजा गर्ने गरेको यसवर्ष कोरोनाका कारण विद्यालय बन्द रहेकाले घरघरमा नै विद्यार्थीले सरस्वतीको पूजा आराधाना गर्दै छन् ।
यस अवसरमा लाजिम्पाटको निल सरस्वती, स्वयम्भूको सरस्वती मन्दिर, ललितपुरको लेलेस्थित सरस्वती कुण्ड एवं देशभरका सरस्वती मन्दिरमा पूजा गर्ने भक्तजनको भीड लाग्छ । यसवर्ष स्वास्थ्य मापदण्ड पालना गरी पूजा आराधाना गरिँदै छ ।
आज साना नानीहरूका निम्ति अक्षरारम्भ गर्ने दिन हो ।
सरस्वती पूजा या श्री पञ्चमी वा वसन्त पञ्चमी जे भनिए पनि आज विद्या र सङ्गीतकी प्रतिरूप सरस्वतीको पूजा आराधना गरी मनाइने विशेष दिन हो ।
आजबाट क्रमशः वसन्त ऋतुको सुरुवात हुने मान्यता राखिन्छ ।
यस अवसरमा हुनुमान ढोकास्थित नासल चोकमा आज वसन्त श्रवण गरिँदै छ ।
वसन्त श्रवणको लागि बिहान १०ः३० बजेको साइत रहेको नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिले जनाएको छ ।
वसन्त श्रवणमा कवि जयदेवले रचना गर्नुभएको सरस्वतीसम्बन्धी श्लोक पाठ गर्ने परम्परा रहेको छ।
यो पाठ १५ श्लोकको रहेको छ । आजका दिन वसन्त श्रवण गरिने भएकाले यो पर्वलाई वसन्त पर्व पनि भनिन्छ ।
वसन्त श्रवणमा राष्ट्राध्यक्ष, सरकार प्रमुख, सभामुख, राष्ट्रियसभाका अध्यक्ष, प्रधानन्याधीशलगायत विशिष्ट व्यक्तित्वको नासल चोकमा उपस्थिति रहने चलन छ ।
आज सरस्वती पूजा तथा वसन्त श्रवण गरिँदै
भारतकी प्रसिद्ध गायिका लता मंगेशकरको निधन
काठमाडौं-‘स्वर कोकिला’ उपनामले चिनिने भारतकी प्रसिद्ध गायिका लता मंगेशकरको ९२ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ ।
मुम्बईको ब्रीच क्याण्डी अस्पतालमा उपचारको क्रममालताको आज सरस्वती पूजाकै दिन निधन भएको हो ।
प्रेस ट्रष्ट अफ इण्डियाले आज बिहान लताको निधन भएको जनाएको छ ।
कोरोना संक्रमण भएपछि उनलाई अस्पतालमा भर्ना गरिएको थियो ।
केही दिनयता उनलाई भेन्टिलेटरमा राखिएको थियो ।
उनले ३६ भाषामा हजारौं गीत गाएको भारतीय मिडियाहरुले उल्लेख गरेका छन् ।
उनले थुप्रै नेपाली गीत पनि गाएकी छन् ।
भारतकी प्रसिद्ध गायिका लता मंगेशकरको निधन
छ महिनामै रु एक अर्ब ६० लाख सङ्कलन
कोरोना त्रासका बीच भन्सार कार्यालय मलिवाडा महोत्तरीले विगत छ महिनाका अवधिमा रु एक अर्ब ६० करोड राजस्व सङ्कलन गरेको छ ।
कार्यालयका अनुसार आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा रु एक अर्ब ७० करोड ७० लाख ७७ हजार लक्ष्य रहेकामा पुस मसान्तसम्ममा लक्ष्यको ९५ दशमलव दुई प्रतिशत अर्थात रु एक अर्ब ६० करोड राजस्व सङ्कलन भइसकेको छ ।
अन्य महिनाको तुलनामा माघमा सामान कम आयात हुने गरे पनि माघको दोस्रो सातासम्ममा लक्ष्यको आठ प्रतिशतभन्दा बढी राजस्व सङ्कलन भएको भन्सारका प्रमुख भन्सार अधिकृत अमित पौडेलले जानकारी दिनुभयो ।
मुख्यतः सो नाकाबाट डिजेल, पेट्रोलसहित गहुँ, चामल, आलु, प्याज, फलफूल, बेसार, तरकारी, टायल्स, मार्बललगायतका सामग्रीको भारतबाट आयात हुने गरेको जनाइएको छ ।
डिजेल, पेट्रोलको आयात बढेको र खाद्यान्न सामग्रीसमेत बढी आयात भएकाले राजस्व सङ्कलनमा वृद्धि भएको प्रमुख पौडेलको कथन छ ।
अघिल्लो आव २०७७/७८ मा सो कार्यालयको वार्षिक लक्ष्य रु ७९ करोड ६५ लाख रहेकामा रु एक अर्ब ६२ करोड ८८ लाख राजस्व सङ्कलन गरेको थियो ।
छ महिनामै रु एक अर्ब ६० लाख सङ्कलन
किसानलाई राहत दिने तयारी
मधेस प्रदेश सरकारले बेमौसमी वर्षाबाट पीडित किसानलाई बल्ल राहत दिने तयारी गरेको छ ।
गत कात्तिकको अन्त्यतिर भएको वर्षाका कारण प्रदेशका विभिन्न जिल्लाका धानबालीमा ठूलो क्षति पु¥याएको थियो ।
“बेमौसमी वर्षाका कारण पीडित किसानलाई राहत वितरणको तयारी सुरुआत गरेका छौँ” ।
भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयका सूचना अधिकारी मनिषकुमार पालले भन्नुभयो, “यसका लागि निर्देशिका तयारी भइसकेको छ, तथ्याङ्क सङ्कलनको काम जारी छ ।”
सबै जिल्लाका स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिलाई पीडित किसानको नाम, क्षतिको विवरण र बैंक खाता पठाइदिन पत्राचार गरिसकेका उहाँको भनाइ छ ।
स्थानीय तहहरूबाट विवरण आउन ढिलाइ भएको र विवरण सङ्कलन भएसँगै राहत वितरण सुरु गरिने उहाँले जानकारी दिनुभयो ।
वर्षाका कारण भएको क्षतिको विवरणका आधारमा किसानलाई राहतस्वरुप खातामै रकम पठाइने उहाँको भनाइ छ ।
पीडित किसानलाई राहत दिने प्रदेश सरकारले घोषणा गरेको थियो ।
यसैबीच प्रदेश सरकारले किसानको समस्या पहिचान तथा समाधान गर्न उच्चस्तरीय समिति गठन गरेको छ ।
प्रदेश मन्त्रिपरिषद्को बैठकले भूमि व्यवस्था कृषि तथा सहकारीमन्त्री विजयकुमार यादवका संयोजकत्वमा गठन गरेको पाँच सदस्यीय उच्चस्तरीय समितिको सदस्यमा उद्योग, पर्यटन वन तथा वातावरणमन्त्री शत्रुधन महतो, आन्तरिक मामिला तथा सञ्चारमन्त्री भरतप्रसाद साह, अर्थमन्त्री शैलेन्द्रप्रसाद साह र खानेपानी तथा ऊर्जा विकासमन्त्री ओमप्रकाश शर्मालाई चयन गरिएको छ ।
समितिलाई कृषि तथा पशुपक्षी विकास, किसानको मलखाद, बीउबिजन तथा सिँचाइ समस्या, बिमाको अवस्था, डुबान कटानको अवस्था, कृषि यान्त्रिकीकरणको अवस्था र अगामी रणनीति, कृषि विद्युतीकरणको अवस्था, मधेस प्रदेशको भू–उपयोग नीति निर्माण एवं मधेस सरकारले कषि सुधारका लागि गरेको गतिविधिको समीक्षा एवं आगामी योजनाबारे नीति निर्माण गर्ने जिम्मेवारी दिइएको अर्थमन्त्री साहले जानकारी दिनुभयो ।
मौसममा आजदेखि सुधार हुने
काठमाडौँ-पछिल्लो केही दिनयतादेखि पश्चिमी न्यून चापीय प्रणालीको प्रभावले प्रभावित मौसम आजदेखि सुधार हुने भएको छ ।
देशभर आज आंशिक बदलीदेखि मौसम सामान्यतया सफा रहने जल तथा मौसम विज्ञान विभागले जनाएको छ ।
प्रदेश नं १ र बागमती प्रदेशमा आंशिकदेखि सामान्य बदली रही देशका बाँकी भू–भागमा मौसम आंशिक बदलीदेखि सामान्यतया सफा रहनेछ ।
सोमबार प्रदेश नं १, मधेस, बागमती, गण्डकी र लुम्बिनी प्रदेशमा आंशिक बदली रही अन्य प्रदेशमा मौसम सामान्यतया सफा रही देशका मध्य तथा पश्चिमी भू–भागका उच्च पहाडी तथा हिमाली भू–भागका केही स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना रहेकोे छ ।
मौसम पूर्वानुमान महाशाखाको पछिल्लो विवरणअनुसार आज काठमाडौँ उपत्यकाको न्यूनतम तापक्रम चार दशमलव आठ डिग्री र अधिकतम तापक्रम १३ दशमलव शून्य डिग्री सेल्सियस छ ।
त्यस्तै आज सबैभन्दा कम जुम्लाको न्यूनतम तापक्रम माइनस तीन दशमलव तीन डिग्री र सबैभन्दा धेरै डोटीको दिपायलको अधिकतम तापक्रम १९ दशमलव तीन डिग्री सेल्सियस छ ।
मौसममा आजदेखि सुधार हुने
