पाँचौ निर्यात दिवस पर्सि हुँदै, चालु आर्थिक वर्षको कात्र्तिक सम्ममा ४० अर्वको निकासी हुँदा ४ खर्बको आयात

काठमाडौँ । चालु आर्थिक वर्षको आयात निर्यातलाई हेर्दा आयात भन्दा निर्यात निकै नै कम देखिएको छ । आ. व. २०७७।०७८ को श्रावण– कार्तिक ( ४ ) महिनासम्ममा आयात तर्फ रु.४ खर्ब २ अर्ब ४९ करोड १ लाख ७८ हजार र निकासी तर्फ रु. ४० अर्ब २० करोड ६४ हजार मात्रको निकासी भएको हो । निकासी एकदम न्यून हो ।
तर अघिल्ला वर्षको वार्षिक विवरण भने राम्रो नै थियो । देशको आयात तथा निर्यातको अवस्था निकासी बढेको थियो भने आयातमा गिरावट आएाके थियो । आ. व.२०७५–०७६ मा ९७ अर्ब १० करोड ८८ लाख १३ हजार बराबरको निकासी भएको थियो भने ०७६।७७ मा भने ९७ अर्ब ७० करोड ९१ लाख ५ हजार निकासी भएको हो । त्यस्तै ०७५।७६ मा आयात कुल रु. १४ खर्ब १८ अर्ब ५५ करोड ९४ लाख ३१ हजारको भएको थियो भने ०७६।७७ मा ११ खर्ब ९६ अरव ७९ करोड ९० लाख ५३ हजारको आयात भएको थियो ।
आज पाँचौ निर्यात दिवस मनाउने सम्बन्धमा जानकारी दिन आज गरेको पत्रकार सम्मेलनको अवसरमा नेपाल निर्यात परिषद्ले गरको पत्रकार सम्मेलनमा परिषद्का अध्यक्ष हरी बहादूर कार्कीले सोही विवरण पेस गरेका हुन् । उनले विद्यमान अवस्थामा कोरानाको कारण विश्वमा देखापरेको आर्थिक अवस्थाले गर्दा नेपाली वस्तुहरुको उत्पादन तथा निकासीमा समेत नकारात्मक असर परिरहेको बताए । कोभिडको प्रत्यक्ष असरले गर्दा कतिपय हाम्रा उद्योग, धन्धाहरु बन्द भए र केहि धमाधम बन्द हुने अवस्थामा रहेको र यीनलाई उजारगर गर्न लाग्नुपर्ने बताए ।
उनले भने ‘आज विश्वमा जति पनि मुलूकले आर्थिक समृद्घि हाँसिल गरेका छन्, त्यसमा निर्यात व्यापारको ठूलो योगदान छ । तर, हाम्रो देशमा आयात वृद्घि निरन्तर बढ्दो छ, व्यापार घाटा चुलिदै गएको छ । दिगो आर्थिक विकास सहितको समृद्घि हाँसिल गर्न गुणस्तरीय एवम् प्रतिस्पर्धी उत्पादन र अन्तराष्ट्रिय बजारमा निर्यातमा उल्लेख्य वृद्घि गर्नुको विकल्प छैन । निर्यात नवढाई कुनैपनि राष्ट्र सवल हुन सक्दैन । राष्ट्रको आर्थिक उन्नतिको लागि स्वदेशी उत्पादनहरुको उत्पादकत्व अभिबृद्धि गरी हाम्रा बस्तुहरुलाई निर्यात प्रवद्र्धनको माध्यमवाट समग्र आर्थिक स्थितिलाई सवल बनाउन सरकार तथा नीजिक्षेत्र नै संयूक्त रुपमा हातेमालो गरी अगाडि बढ्नुपर्ने आजको आवस्यकता रहेकोछ ।’

उनले सोही काक्रमकाबीच निर्यात दिवस मनाउनुको उदेश्य, निर्यात बृद्धिका समस्या, नेपाल सरकारले निर्यात वढाउनको लागी गनुपर्ने कामहरुका वारेमा समेत प्रष्टाएका छन् । उनले प्रष्टाएका केही कुराहरुः
निर्यात दिवस मनाउनुको उद्येश्य
१. निर्यात व्यवसायिक बिचको समस्या र व्यवसायिक ऐक्यबद्घता देखाउन ।
२. आयातमुखि बजार लाई निर्यातमुखि बनाउन
३. सरकार र सम्पुर्ण सरोकारवालाहरुको ध्यानकर्षण गर्न
४. निर्यात र व्यवसायि विच सुमधुर सम्बन्ध कायम गर्ने ।
५. नेपालमा उत्पादित वस्तुहरुको प्रतिष्पर्धि क्षमता अभिबृद्धि गरी ,निर्यात प्रवद्र्धनको माध्यमवाट सम्पूर्ण नेपाली वस्तुहरुको निर्यातमा उल्लेख्य बृद्घि गर्ने लक्ष्यलाई मूर्तरुप प्रदान गर्न नेपाली बस्तुहरुको विविधिकरण गरी निर्यात क्षेत्रको बिस्तार गराई अन्तर्राष्ट्रिय बजार प्रवद्र्धनमा जोड दिन ।
६. निकासी व्यापारमा संलग्न उद्यमी ,व्यवसायीहरुको उद्योग प्रतिष्ठानहरु मा स्वास्थ्य सुरक्षा ,निर्यात प्रवद्र्धन लगायत अन्य विविध पक्षहरुमा जनचेतना मूलक कार्यक्रमहरु संचालन गरी निर्यात बढाउन ।
७. अहिलेकोबिषम परिस्थितिमा कोभिड—१९ले नेपाली निर्यातजन्य बस्तुहरुमा पु्¥याएको असर,समस्या,समाधानका उपायहरु लगायत बस्तुहरुको प्रवद्र्धन र विकासका लागि अपनाउनुपर्ने अल्पकालिन ,मध्यकालिन, र दीर्घकालिन रणनीतिहरु सम्वन्धमा उद्यमी व्यावसायीहरुमा जानकारी गराई आगामि दिनहरुमा निकासी अभिबृद्धि गर्ने तर्फ प्रेरित गर्न

निर्यात बृद्घिका समस्याहरु
१. चर्को हवाई भाडा
२. दक्ष जनशक्तिको कमी
३. चर्को बैङ्गिक व्याजदर
४. नगद प्रोत्साहन प्राप्त गर्न प्रक्रियात्मक झन्झट
५. बजार प्रवद्र्घनमा कमी
६. विदेशवाट कच्चा पर्दाथ ल्यानु पर्दा ढुवानी खर्चले गर्दा लागत महँगो भएको
७. बजार विविधिकरणको कमी
८. सरकारी तवरबाट हुने व्यापार प्रवद्र्घनका फोरमहरुमा न्युन सहभागिता
९. कर प्रणालिमा असमानता
१०. छिमेकी मुलुकहरुको भन्दा हाम्रो उत्पादन २५– ३५प्रतिशत सम्म महँगो भएको कारण प्रतिष्पर्धा गर्न नसक्नु
१ं१. कोभिड– १९ बाट प्रभावित व्यवसायिहरुको लागि विषेश सहुलियतको व्यवस्था हुन नसक्नु ।
नेपाल सरकारले निर्यात वढाउनको लागी गर्नु पर्ने कार्यहरुः
१. नगद प्रोत्साहन प्राप्त गर्न प्रक्रियागत झन्झटको अन्त्य ।
२. निर्यातयोग्य वस्तुको भंन्सारमा प्रणालिमा सहज हुने यलष्लिभ क्थकतझ लागु गराउनु पर्ने ।
३. कर मुक्तिको घोषणा
४ .निर्यात योग्यबस्तु उत्पादन र निर्यातकर्तालाई सहुलियत दरमा बैङ्गिक व्याज उपलब्ध गराई दने
५. भ्हउयचत ब्mदगबिलअभ व्यबस्था गर्नुपर्ने ।
६. नेपालि बस्तुहरुलाई छिमेकी मुलु्कहरु संग प्रतिष्पर्धि बनाउन नियाृत मूलक उद्योग व्यवसायको लागि कम्तिमा पनि १० वर्ष सम्म विभिन्न प्रकारका छुट सुविधा उपलव्ध गराउनु पर्ने ।
७. विभिन्न देशहरुमा रहेकानेपाली दुतावासहरु र कुटनितिक नियोगहरु मार्फत नेपालका निर्यात योग्य वस्तुहरुको व्यापक रुपमा प्रचार प्रसार गराउने ।
८. विश्वव्यापी मान्यता हुने आधुनिक हुने ीब्द्य को स्थापना गर्नु
९. निर्यातयोग्य वस्तुको भंन्सारमा प्रणालिमा सहज हुने यलष्लिभ क्थकतझ लागु गराउनु पर्ने ।
१०. निर्याकर्ताहरुलाई विनिमय दरमा कम्तिमा पनि रु.१० बढाएर दिने र आयातकर्ता लाई विनिमय दर बढाउंदा निर्यातकर्ताहरु स्वतः आकर्षित हुंदा निर्यात बढ्न जाने ।

साथै निर्यात परिषद्को पाँचौ निर्यात दिवश यहि पुस २२ गते मनाईले कार्कीले जानकारी गराएका छन्, अध्यक्ष कार्कीले ‘निकासी व्यापारको सुधार, अर्थतन्त्रको मूल आधार’ भन्ने नाराका साथ दिवश मनाउन लागेको बताए ।

वि. सं. २०५३ सालमा स्थापना भएको समग्र नेपाली निर्यातकर्ताहरुको प्रतिनिधिमुलक संस्था नेपाल निर्यात परिषद््ले आफनो स्थापनाकाल देखिनै निकासीकर्ताहरु को हक, हितको संरक्षण लगायत निर्यात ब्यवसायको समस्याहरु लाई समाधान गर्न सम्वन्धित सरकारी तथा गैह« सरकारी निकायहरु संगको सहकार्य एवं समन्वय गरी देशको निर्यात व्यवसायको उत्थान, विकास, विस्तार ,संरक्षण, तथा प्रबद्र्धनका साथैे निर्यात ब्यवसायमा देखापरेका विविध समस्याहरुको समाधान र सहजीकरणका लागि व्यवसायीहरुको व्यावसायीक क्षमता अभिबृद्धि गरी राष्ट्रिय अर्थतन्त्रको मेरुदण्डको रुपमा रहेको निर्यात व्यापारलाई विस्तार एवं अभिबृद्धी गरी विदेशी मुद्रा आर्जनको माध्यमवाट राष्ट्रको आर्थिक विकासमा टेवा पु¥याउन समर्पित यस परिषदले आफ्नो स्थापना काल देखिनै विभिन्न कृयाकलापहरुको आयोजना गर्दै आईरहेको उनले बताए ।