जनमुखी प्रशासन निर्माण अभियानमा मुख्य सचिब बैरागी

काठमाडौँ-जति बेला परराष्ट्र सचिव शंकरदास बैरागीलाई नेपाल सरकारले मुख्यसचिब पदमा नियुक्त गर्‍यो त्यो सँगै नेपालको निजामती क्षेत्रमा निकै हल्ला र टिकाटिप्पणी भए ।

बेलायतको राजदुतमा नियुक्त हुन २०७७ असोज १५ गते पुर्व मुख्य सचिव लोकदर्शन रेग्मीले राजिनामा दिएसँगै सरकारले परराष्ट्रसेवा तर्फबाट सेवा प्रवेश गरेका शंकरदास बैरागीलाई मुख्य सचिवको जिम्मेवारी दिएको थियो ।

प्रशासन सेवाका सचिवहरुमात्र मुख्य सचिव बन्ने गरेको ईतिहास बदल्दै बैरागीलाई प्रथमतः मुख्य सचिवको जिम्मेवारी दिईएको थियो ।

सरकारको यस निर्णयबाट रुष्ट बनेका प्रशासन सेवा तर्फका प्रत्यासीहरुले बैरागीले मुख्य सचिवको जिम्मेवारी सम्हाल्न नसक्ने भन्दै निरन्तर आलोचना मात्रै होइन असहयोग र विरोध गरिनै रहे ।

उक्त विरोधमा प्रशासन सेवा तर्फका शिशिर ढुङ्गानाको नेतृत्वमा केदार बहादुर अधिकारी, महेश्वर न्यौपाने, बैकुण्ठ अर्याल लगायत एउटा अर्थ पृष्ठभुमिका सचिबहरुले भित्र भित्र अदृश्य संगठन नै खडा गरेको धेरै लाई मेसो भएन ।

जस्तोसुकै चुनौती आएपनी कर्म पछिको परिणाममा बिश्वास राख्ने मुख्य सचिब बैरागी कहिले पनि निरास देखिनुभएन, हुन त उहाँले आफु बिरुद्दको यो भुसको आगो जस्तो भित्र भित्र फैलिएको त्यो राकोको ताप सेवा सकिन लागेका सचिब ढुंगानाले मुख्य सचिब पदमै आखा लाएको त्यतिबेला चाल् पाउनुभयो जब अर्थको ग्याङले विभिन्न पार्टी अध्यक्ष समक्ष ढुंगानाको लबिङ गरिरहेको बुझे अनी उहाँ झस्किन पुग्नुभयो ।

तर पनि आफ्नो जिम्मेवारीमा कहिले पनि सम्झौता नगर्ने र सरल अनि सबैतहका कर्मचारीहरूलाई समान दृष्टिले हेर्ने उहाँको कार्य शैलीको अगाडी ढुंगाना अनि न्यौपाने दाजुभाइले तय गरेका अदृश्यजालका षडयन्त्रहरु धेरै बेर टिकेन ।

अपदस्त गर्ने योजना फेलभए सँगै अर्थको वर्षौं देखीको सेटिङ थाती राखेर सेवा सकिए पछि घर फर्किएका ढुंगाना पछि त्यो टीमको नेतृत्वमा न्यौपाने मैदानमा त छदैछ्न तथापि असल नियतका साथ कर्म क्षेत्रमा लम्किरहनु भएका मुख्य सचिब बैरागीका अर्जुन दृष्टि अबका दिनमा कर्ममा मात्रै होइन गैडाले गर्ने माया चिन्न सक्नुपर्नेमा धेरै शुभेच्छुकहरुले जोड दिएको बुझिन्छ ।

बिगतमा उहाँको मुख्य सचिवमा नियुक्ति सँगै उनीमाथी परराष्ट्र बुझेको तर प्रशासन नबुझेको भन्दै निकै तुच्छ अनि सस्ता टिकाटिप्पणी गरिएको थियो ।

यि यावत आरोप प्रत्यारोपलाई चिर्दै मुख्य सचिव शंकरदास बैरागीले आफ्नो खुबी तथा क्षमता नेपालको समग्र प्रशासन क्षेत्रमा प्रस्तुत गरेर देखाईदिएको पछिल्ला गतिविधिबाट बुझ्न सकिन्छ ।

पछिल्लो उनका कार्य देखेर उहाँको बिरोध गर्ने जमातमा जोडिनेहरुसमेत उनको तारिफ गर्न थालेका छन् । उहाँको पछिल्लो रफतार नियाल्दा उनका विरोधीहरु समेत चकित परेका छन् ।

हाल करिव डेढ बर्ष मुख्य सचिबको हैसियतले प्रशासनको बागडोर समाल्नु भएका बैरागीको जिम्मेवारीमा परिपक्वता मात्रै देखिएको छैन सरकारको नेतृत्व गर्ने प्रधानमन्त्री समेतले उनको कार्यको जस पाएको देखिन्छ ।

प्रशासन क्षेत्रको चिन्ता त उहाँमा देखिएको छ त्यो सँगै नेपालको परराष्ट्र सम्बन्धमा समेत ब्यापक सुधार आएको छ।

नेपालको अन्तराष्ट्रिय सम्बन्ध ईतिहासकै उत्कृष्ट स्तरमा रहेको अन्तराष्ट्रिय सम्बन्धका जानकारहरुले बताउने गरेका छन् ।

उहाँले आफ्नो बाकी कार्यकाल सम्पन्न गरुन्जेल सम्म नेपालको प्रशासन क्षेत्रमा महसुस हुने खालको परिवर्तन देखिने जानकारहरुले टिप्पणी गर्ने गरेका छन् ।

सुरुमा निजामती क्षेत्रबाटै आलोचना र बिरोध खेप्नु भएका मुख्य सचिव बैरागी आफ्नो कार्यक्षमता र ब्यवहारले प्रशासन क्षेत्रको कायापलट गर्ने तर्फ उहाँका पाइलाहरु अग्रसर भएको देखिन्छ ।

देश विदेश घुमेको र अन्तराष्ट्रिय स्तरमा प्रशासन सेवा र त्याहाको तौर तरिकाबाट जानकार रहनु भएको बैरागीले नेपालको प्रशासन क्षेत्रमा अन्तराष्ट्रिय स्तरको सुधार गर्ने तर्फ आफुलाई केन्द्रित गर्नु भएको छ ।

कागज मुक्त प्रशासन, प्रशासनमा सुचना प्रविधिको अधिकतम प्रयोग, सरल सहज र छिटो छरितो प्रविधी मैत्री प्रशासन सेवा ब्यवस्थापनमा र बिकाशमा उहाँ अग्रसर रहनु भएको छ ।

२०२२ साल माघमा पर्वतमा जन्मिनु भएका मुख्य सचिव बैरागी २०४४ सालमा परराष्ट्र सेवामा प्रवेश गर्नु भएको हो ।

२०७२ सालमा परराष्ट्र सचिव हुनुभएका मुख्य सचिव बैरागी परराष्ट्र मामलामा बिज्ञ हुनुहुन्छ ।