समुन्द्रमा पनि देखिन थाल्यो जलवायु परिवर्तनको असर

वासिङ्टन । विगत दुई दशकयता पृथ्वीको महासागरको रंगमा उल्लेख्य परिवर्तन आएको छ । यस परिवर्तनको कारण जलवायु परिवर्तन हो ।

आज, जलवायु परिवर्तनले हाम्रो ग्रहको ५६ प्रतिशत भन्दा बढी महासागरहरूलाई असर गरेको छ । यो हाम्रो ग्रहको कुल भूमि क्षेत्र भन्दा बढी हो । पृथ्वीको महासागरको रंग यसको पानीमा रहेका जीव र खनिजहरूको प्रतिबिम्ब हो । समुन्द्रको रंगमा भएको परिवर्तन मानव आँखाले देख्न सक्दैन । तर यो तथ्याङ्कबाट स्पष्ट छ कि समुद्री पारिस्थितिकी प्रणालीहरू परिवर्तन हुँदैछन् ।

तर, महासागरको इकोसिस्टममा के परिवर्तनहरू भइरहेका छन् भन्ने पूर्ण रूपमा स्पष्ट छैन । तर, अनुसन्धान टोलीले मानव गतिविधि र जलवायु परिवर्तन यसका लागि निश्चित रूपमा जिम्मेवार रहेको विश्वास गरेको छ ।

‘म वर्षौंदेखि सिमुलेशनहरू चलाउँदै आएको छु, जसले मलाई बताउछ कि त्यहाँ समुद्री रंग परिवर्तनहरू हुन गइरहेको छ ।’ स्टेफनी डटकिविज, सह(लेखक र सेन्टर फर ग्लोबल चेन्ज साइन्सका वरिष्ठ अनुसन्धान वैज्ञानिकले एक विज्ञप्तिमा भनेका छन्, ‘वास्तवमा, यो अचम्मको होइन तर डरलाग्दो छ ।’

महासागरको रंग यसको माथिल्लो तहमा के छ भनेर मूल्याङ्कन गर्न प्रयोग गर्न सकिन्छ । उदाहरण को लागी, गाढा नीलो पानी जीवनको अनुपस्थितिको संकेत गर्दछ । जबकि हरियो पानीले फाइटोप्लाङ्क्टन भनिने बिरुवा जस्तो सूक्ष्म जीवहरूको बारेमा संकेत गर्दछ । यसमा क्लोरोफिल हुन्छ, जसले पातलाई हरियो रंग दिन्छ । फाइटोप्लांकटन सूर्यको किरणको सहायताले प्रकाश संश्लेषण गर्छ । यी बिरुवाहरू साना माछाको खाना बन्छन् र ठूला माछाको पेट खुवाउँछन् ।

बिरुवाहरूले प्रकाश संश्लेषणमा वायुमण्डलबाट कार्बन डाइअक्साइड तान्न सक्छन् । यो एक प्रमुख हरितगृह ग्यास भएकोले, वैज्ञानिकहरूले जलवायु परिवर्तनमा यसको प्रतिक्रियाको निगरानी गर्छन् । अनुसन्धानका प्रमुख लेखक तथा नेशनल सेन्टर फर ओशनोग्राफीका वैज्ञानिक बीबी केलले समुद्रको रंग परिवर्तनले मानिसले वातावरणमा गरेको क्षतिलाई झल्काउने बताए । वैज्ञानिकहरूले अनुसन्धानका लागि २० वर्षको एक्वा स्याटेलाइट डाटा प्रयोग गरेका छन् ।