भूकम्प गएको ९ वर्षपछि बल्ल शुरू भयो नुवाकोट दरवारको पुनर्निर्माण

नुवाकोट, सरकारसँग सम्झौता गरेको ९ वर्षपछि चिनियाँ सरकारले नुवाकोट दरबारक्षेत्रका ८ सम्पदा पुनर्निर्माण शुरू गरेको छ।

हनुमानढोका दरबारक्षेत्रस्थित वसन्तपुर दरबार पुनर्निर्माण गर्ने टोलीले नुवाकोट दरबार पुनर्निर्माण शुरू गरेको हो।

२०७२ साल वैशाख १२ को भूकम्पले ध्वस्त र क्षतिग्रस्त ८ वटा सम्पदा पुनर्निर्माण गर्न चीन सरकारले नेपाल सरकारसँग सम्झौता गरेको थियो ।

त्यस बेला हनुमानढोकाको वसन्तपुर र नुवाकोटका ७ सम्पदा पुनर्निर्माण गर्न चीन सरकारसँग सम्झौता भएको थियो ।

चिनियाँ एड परियोजनाअन्तर्गत निर्माण हुन लागेका ८ सम्पदा ‘टर्न कि’ अर्थात् निर्माण सम्पन्न भएपछि साँचो हस्तान्तरणमात्र हुनेछ ।

निर्माण सम्पन्न गर्न कति लागत लाग्ला भन्दा पनि निर्माण सक्ने जिम्मा चीन सरकारले लिएको हो– स्मारक संरक्षण तथा दरबार हेरचाह अड्डा नुवाकोटका प्रमुख सुशील पाण्डेले भने ।

उनका अनुसार पहिलो चरणमा दुई र बाँकी सम्पदा चरणबद्ध रूपमा सम्पन्न गर्ने सम्झौता भएको छ ।

चीन सरकारले पृथ्वीनारायण शाहको साततले दरबार, तलेजु, गारद घर, रंग महल, लामपाटी, सेतोपाटी र विष्णुको मन्दिर पुनर्निर्माण शुरू गरेको छ ।

‘पहिलो चरणमा साततले र तलेजु मन्दिरको पुनर्निर्माण सक्ने गरी तयारी भएको छ । ‘सबै काम चाइनिजले गर्नेछ, सम्पदाको अवस्था हेरेर पाताल बनाएर पुनर्निर्माण गर्ने कि जीर्णोद्धार गर्ने भन्ने विषय पुरातत्व विभाग र ठेकेदार टोलीले गर्नेछ’ –कार्यालय प्रमुख पाण्डेले भने ।

विभागका महानिर्देशक सौभाग्य प्रधानाङ्गले स्काफोल्डिङ गरेर संरक्षण गरिएको सबै सम्पदाको पुनर्निर्माण शुरू भएको बताए ।

उनले भने – ‘लामो समयको प्रतीक्षापछि निर्माण शुरू भएकोमा खुसी लागेको छ।’ हनुमानढोकास्थित वसन्तपुर दरबार पुनर्निर्माण गरेको चाइनिज टोली नुवाकोटको सबै सम्पदा पुनर्निर्माण र जीर्णोद्धार गर्न पुगेको छ।

वसन्तपुरस्थित नौतले दरबारको पुनर्निर्माण सकिसकेको छ। केही दिनमा उद्घाटन गर्नुअघि चिनियाँ टोली नुवाकोट गएको हो।

८ वर्षअघि नुवाकोट दरबार पुनर्निर्माण गर्ने सम्झौता गरेपछि चाइनिज टोलीले सबै सम्पदामा स्काफोल्डिङ गरेको थियो ।

लामो समयसम्म काम हुन नसकेपछि सरकारले चीन सरकारसँग कुराकानी गरेको थियो । दुवै सरकारबीच पुनर्निर्माण गर्ने विषयमा निर्णय भएपछि मंसिर २७ गते पुनर्निर्माणको शिलान्यास भएको थियो ।

पुरातत्व विभागका महानिर्देशक प्रधानाङ्ग र विदूर नगरपालिकाका मेयर राजन श्रेष्ठले सम्पदा पुनर्निर्माण गर्न शिलान्यास गरेका थिए ।

कार्यक्रममा नुवाकोट दरबार अड्डाका प्रमुख पाण्डेलगायतको चिनियाँ कम्पनीका ठेकेदार र स्थानीय जनप्रतिनिधिको उपस्थिति थियो । शिलान्यासपछि करिब एक दर्जन चाइनिज ठेकेदार र कामदार नुवाकोटमा बसेका छन् ।